بررسي متالپسيس در نگاره‌هاي مكتب اصفهان با تكيه بر الگوي كارين كوكونن؛ مورد پژوهي آثار منتخب رضا عباسي

مكتب اصفهان از مكاتب سرآمد نگارگري در دوره‌ي صفويه است. اين نگاره‌ها نقش بند روايت‌هاي فراواني اعم از ادبي، عرفاني، تاريخي و غيره هستند. متالپسيس يا تداخل روايي به عنوان نوع خاصي از روايت، موجب تخطي ميان سطوح روايي مي‌شود. اين وِيژگي در بسياري از آثار هنري از جمله‌ نگاره‌ها قابل بررسي است. برخي از نگاره‌هاي مكتب اصفهان با ترسيم سطوح روايي، تخطي‌هاي آشكاري را از مرزهاي ايجادشده به نمايش مي‌گذارند. در اين نگاره‌ها سطوح روايي مرزبندي مي‌شوند و جهان‌هاي داستاني در عين جدايي از طريق قاب‌ها، در هم تنيده مي‌شوند. اين مقاله با هدفي بنيادين انجام شده و مسئله آن مكاشفه ويژگيهاي متالپسيس در نگاره‌هاي دوره صفوي است. روش پژوهش كيفي با رويكردي تحليلي و براساس جمع آوري اطلاعات از منابع كتابخانه‌اي و آرشيوهاي ديداري است. از اين روي سه نگاره‌ از رضا عباسي با نام‌هاي «كشتن رستم پيل سفير را»، «جنگ تهمورث و ديوان» و «گلگشت» بر مبناي انتخاب هدفمند از موارد مطلوب گزينش و برپايه چارچوب نظري ارائه شده مورد بررسي و مداقه قرار گرفته است. نتيجه حاصله نشان از آن دارد كه نگاره‌هاي انتخابي از مكتب اصفهان با بهره‌گيري از فن ميزان‌آبيم سه سطح روايي ايجاد مي‌كنند و داراي متالپسيس‌هاي بلاغي و هستي‌شناسانه در جهات مختلف مي‌باشند.