معاني تمثيلي «يي» در يي‌جينگ

كتاب مشهور يي‌جينگ، مهمترين متن حكمي چين باستان، قرن‌هاست كه مورد مطالعۀ جدّي حكماي سنّتي چين در گذشته و پژوهشگران چيني و غربي در دورۀ جديد بوده است. در مطالعات لغت‌شناسي، مباحث بسياري پيرامون لفظ يي 易 شكل گرفته است. امّا با آنكه يي‌جينگ (دفترِ مقدّسِ يي) جلوه‌گاهِ متافيزيكِ تمثيلي در نزد چينيان باستان به شمار مي‌رود، پژوهشگران به بررسي معاني اين لفظ از نظرگاه تمثيلي يا نپرداخته‌اند يا اشاره‌وار و سهل‌گيرانه از كنار آن گذشته‌اند. دريافتن معانيِ لفظ يي مفتاحي است كه گنج‌خانۀ يي‌جينگ بدون آن گشودني نخواهد بود. اين نوشتار ابعاد مختلفِ نويسۀ يي را بررسي مي‌كند و از نظرگاهي تمثيلي مبتني بر روشِ سنّتيِ لفظ-تمثيل-معني (يِن شيانگ يي) به كشفِ معاني تمثيليِ نخستين اين نويسۀ چيني مي‌پردازد و دربارۀ نسبت معاني مشتق با جهات تمثيلي آن بحث مي‌كند.