شناسايي برخي منابع ناهمگوني ارزش زمان سفركاربران محدوده كنترل آلودگي هواي تهران

قيمت‌گذاري از مهم‌ترين و موثر‌ترين سياست‌ها براي مديريت ازدحام ترافيك در مناطق مختلف شهري است. از عوامل مهم تعيين قيمت براي هر محدوده، ارزش زمان ‌سفر كاربران است كه به طور قابل توجهي با متغيرهاي اقتصادي اجتماعي در ارتباط است. براي ارزيابي ارزش زمان سفر، مي توان از نسبت نرخ نهايي جانشيني هزينه و زمان در تابع مطلوبيت هر گزينه در مدل‌سازي انتخاب گسسته استفاده كرد. براي محاسبه ارزش زمان سفر، شناسايي عوامل موثر بر آن و ميزان تاثير هر يك بر ارزش زمان سفر كاربران از نتايج پرسشگري اجرا شده در آذر ماه سال 97 كه به منظور ارزيابي كارايي و تحليل حساسيت نرخ عوارض در قيمت‌گذاري محدوده كنترل آلودگي هواي تهران (زوج يا فرد)، با ابعاد 1004 پرسشنامه و با رويكرد ترجيحات بيان شده استفاده مي شود. براي برآورد ارزش زمان سفر و شناسايي منابع ناهمگوني از مدل لوجيت تركيبي استفاده مي شود. نتايج حاكي از آن است كه ميانگين ارزش زمان سفر كاربراني كه با خودروي شخصي در محدوده كنترل آلودگي هواي تهران تردد دارند و تمايل به تغيير سفر خود ندارند، برابر 5788 ريال (نرخ سال 1397) به ازاي ساعت است. با تجزيه ضريب هزينه، عوامل ناهمگوني ارزش زمان سفر كاربران محدوده كنترل آلودگي هواي تهران شناسايي شدند. دفعات ورود به محدوده كنترل آلودگي هوا در روز و تعداد خودروي خانوار به ترتيب باعث افزايش ارزش زمان سفر تا 28941 ريال و 4134 ريال بر ساعت مي‌شود. نتايج اين پژوهش مي‌تواند در فرآيند مدل‌سازي تقاضا گنجانده شده و منجر به برنامه‌ريزي بهتر براي تسهيل سياست‌گذاري و تصميم‌گيري‌ها براي سرمايه‌گذاري شود.