جستاري در وام‌واژه‌هاي تركي در زبان محاوره‌اي شعر مشروطه

يكي از مهم‏ترين ويژگي‌هاي سبكي شعر عصر مشروطه را مي‌‎توان مردمي‌شدن زبان شعر اين دوره دانست. در اين دوره، شعر هر چه بيشتر به زبان مردم نزديك شد و واژگان محاوره‌اي و گفتاري بسياري به زبان شعر راه يافت. درصد واژه‌هاي تركي در زبان محاوره‌‏اي فارسي به سبب تعاملات گسترده بين زبان تركي و فارسي، در مقايسه با زبان ادبي، بالاست و اين نزديكي زبان شعر به زبان محاوره، سبب نفوذ و رسوخ هر چه بيشتر لغات تركي در شعر مشروطه شد كه گرايش به كاربرد زبان محاوره‌اي داشت. بررسي شعر مشروطه از جهت ورود واژه‌هاي تركي نشان مي‌دهد كه در اين دوره، برخلاف دوره‏‌هاي قبل، بسامد واژه‌هاي تركي كه در زبان محاوره‌‎اي فارسي كاربرد داشته بر واژه‌هاي كهن تركي رايج در متون نظم و نثر، فزوني مي‌گيرد. اگر در گذشته واژه‌هاي كهن تركي چون طغرا، يارغو، يَزَك و غيره كاربرد داشتند؛ در دورۀ مشروطه واژه‌هاي رايج در زبان زندۀ معاصر فارسي كه ناشي از ارتباطات روزمرۀ زبان تركي و فارسي است، بيشتر مي‌شود و درصد واژه‌هاي تركي بالاست. اين پژوهش كه به شيوۀ توصيفي- تحليلي انجام شده است با بررسي كاربرد واژه‌هاي تركي برگرفته از زبان محاوره‎اي فارسي در شعر چند شاعر دورۀ مشروطه، هم وام‎گيري از زبان تركي در اين دوره و هم ارتباط اين وام‎گيري زباني با محاوره‌گرايي زبان شعري شاعران مشروطه را آشكار مي‌سازد. با توجه به نتايج اين تحقيق مي‌توان گفت كه حضور واژه‌هاي عاميانه تركي در راستاي عامه‌گرايي زباني شعر مشروطه است.