پيشگيري از آسيب‌هاي ناشي از پروژه‌هاي اقتصادي از طريق ارزيابي تأثير جرم شناختي

زمينه و هدف: هر پروژه‌ي اقتصادي كه در قالب يك مداخله‌ي دولتي يا خصوصي انجام مي شود به جهت ابعاد پيچيده و چندبعدي آن، آثاري بر جامعه‌ي انساني و زيست‌محيطي در سطح ملي و منطقه‌اي خواهد داشت. امروزه يكي از چالش‌ها و مشكلات توسعه در بسياري از كشورها عدم پيش‌بيني و كاهش پيامدهاي منفي سياست‌ها، طرح‌ها و پروژه‌هاست كه گا‌ها به شكل جبران‌ناپذيري جوامع را متأثر مي سازد. ابعاد آسيب‌هاي ناشي از اين‌گونه مداخلات مي‌تواند زيست‌محيطي، اقتصادي، اجتماعي و همچنين جرم شناختي باشند. مسئله مهم در پژوهش حاضر اين است كه اولاً چه آسيب‌هاي جرم‌زايي ممكن است از پروژه‌هاي اقتصادي منتج شود و ثانياً در چه بستري مي‌توان اين قبيل آسيب‌ها را پيش‌بيني و پيش‌گيري نمود.روش: پژوهش حاضر به‌صورت توصيفي و تحليلي انجام شده است.يافته‌‌ها و نتايج: هر پروژه‌ي اقتصادي با توجه به مجموعه‌اي از شاخصه‌ها ازجمله مكان اجرا، تعداد نيروي كار مورد نياز، ساختار اجتماعي و فرهنگي جامعه ميزبان و... فارغ از آثار مثبتي كه مي‌تواند داشته باشد، آسيب‌هاي احتمالي ناخواسته، كوتاه‌مدت و بلندمدتي همچون گسترش اقتصاد غيررسمي و مشاغل كاذب، فقر، بيكاري، بي‌هنجاري و تضاد اجتماعي، حاشيه‌نشيني و ... در پي دارد كه خود بستر بروز انواعي از جرايم در جوامع است. در اين راستا ارزيابي اثرات ابزاري مناسب در راستاي پيش‌بيني و كاهش پيامدهاي ناخواسته و واژگونه‌ي پروژه‌هاي اقتصادي خواهد بود. ارزيابي تأثير فرايندي است كه پيامدهاي اقدامات مداخله اي را پيش از اجرا، هم‌زمان يا پس از اجرا بررسي مي كند و در امور اجتماعي و جرم شناختي يك شيوه عالي براي اجراي اصول پيشگيرانه است.