زن و توسعه: وضعيت زنانِ ايران در دوره قاجار، پهلوي اول و دوم

مقدمه: در چند دهه گذشته، رويكردهاي ويژه اي در زمينه مشاركت مردان و زنان در توسعه و پيشرفت مطرح شده است؛ اين رويكردها يا مدل ها در پي توضيح اين موضوع هستند كه چگونه توسعه، زنان و مردان را متأثر ساخته و چرا زنان مانند مردان توسعه يافتگي را تجربه نكرده اند.هدف: مقاله حاضر در صدد بررسي وضعيت توسعه يافتگي زنان ايراني در دوران قاجار و پهلوي برآمده و با تأكيد بر مؤلفه هاي آموزش، اشتغال، حقوق سياسي و حقوق قانوني وضعيت زنان را در اين دوره ها با بهره گيري از شش رويكرد حوزه توسعه و زنان بررسي كرده است. روش پژوهش: اين مطالعه اسنادي و مبتني بر پژوهش كيفي با نگاه تاريخي بوده  است. يافته‌ها: مي توان گفت توسعه در دوران قاجار براي زنان با مشاركت گسترده آنان در شكل گيري انقلاب مشروطه آغاز گرديد، در ادامه زنان فعال به گونه اي خودجوش شروع به تأسيس مدارس و حتي ايجاد اشتغال نموده تا موفق شدند مردان مجلس ملي را متقاعد كنند كه زنان با تأكيد بر نقش مادري و همسري مي توانند از حق آموزش برخوردار باشند. توسعه در دوران پهلوي به ويژه پهلوي دوم عمدتاٌ با هدف ادغام زنان در توسعه ايران صورت گرفته و فراهم ساختن آموزش و اشتغال براي زنان ابزاري براي دولت جهت مدرانيزاسيون و دولت سازي بوده است.نتيجه‌گيري: نقطه عطف توجه به سياستهاي جنسيتي در زمان قاجار را مي توان انقلاب مشروطه و دوران پهلوي در مدرن سازي و ملت سازي مشاهده كرد.