ارتباط بين پارامترهاي فيزيكوشيميايي و شاخص‌هاي كيفي آب براي مصارف مختلف

مقدمه: با توجه به پيچيدگي و مشكلات استفاده از برخي شاخص‌ها، يافتن ارتباط ساده‌تر بين پارامترهاي فيزيكوشيميايي و شاخص‌ها از اهميت بالايي برخوردار است. اين پژوهش به‌منظور تعيين روابط بين پارامترهاي فيزيكوشيميايي و شاخص‌هاي كيفي آب در بخش‌هاي مختلف انجام ‌شد. روش : در اين پژوهش، ابتدا تيپ غالب آب رودخانه‌هاي گاماسياب و قره‌سو با استفاده از نمودار شعاعي تعيين گرديد. سپس به‌منظور طبقه‌بندي كيفي آب اين دو رودخانه از چهارده شاخص كيفي آب در بخش‌هاي شرب، كشاورزي و صنعت به همراه استانداردهاي ملي آب شرب 1053 و WHO استفاده شد. جهت تعيين روابط بين شاخص‌هاي كيفي و پارامترهاي فيزيكوشيميايي آب از رگرسيون خطي استفاده شد. در نهايت براي صحت و سقم نتايج حاصل از رگرسيون خطي، روابط بدست آمده براي دو منابع آبي ديگر (رودخانه و خليج گرگان) آزمايش شد. يافته ها: براساس نتايج هيدروشيمي، تيپ غالب آب هر دو رودخانه Ca-HCO3 مي‌باشد. براساس دياگرام‌ها و معيارهاي مربوط به شرب و كشاورزي، كيفيت آب هر دو رودخانه در محدوده مطلوب قرار دارد. نتايج شاخص‌هاي لانژيلر، رايزنر، لارسون-اسكلد و پوكوريوس نشان داد كه آب رودخانه‌ها در بخش صنعت خورنده مي‌باشد. همچنين وضعيت كيفي آب در ايستگاه‌هاي مورد مطالعه جهت شرب دام مناسب مي‌باشد. نتايج حاصل از رگرسيون خطي بين شاخص‌هاي كيفي با پارامترهاي فيزيكوشيميايي آب و برخي نسبت‌هاي يوني نشان داد روابط حاصله براي محاسبه شاخص‌هاي كيفي را مي‌توان براي تيپ‌هاي مختلف آب‌ از شيرين تا شور استفاده نمود. همچنين، مقايسه نتايج حاصل از شبيه سازي رگرسيون خطي با شاخص‌هاي كيفي آب، نشان از دقت بالاي روابط حاصله در طبقه‌بندي آب براي مصارف مختلف دارد. نتيجه گيري: يكي از متداول‌ترين روش‌ها براي تعيين كاربري آب در بخش‌هاي مختلف استفاده از شاخص‌هاي كيفي آب است. نتايج حاصل از روابط حاصله از رگرسيون خطي نشان از عملكرد و كارايي بهتري نسبت به روش‌هاي طبقه‌بندي پيشين آب دارد. برازش پارامترهاي كيفي رودخانه اوغان و خليج گرگان با روابط بدست آمده از رگرسيون خطي نشان از همپوشاني و برازش مطلوب روابط استخراجي با شاخص‌هاي كيفي آب دارد. اين امر بيانگر سازگاري روابط حاصله با تيپ آب‌هاي شيرين و شور مي‌باشد. بنابراين پيشنهاد مي‌گردد كه از اين روابط در رودخانه‌هاي تيپ بي‌كربنات كلسيك و كلره سديك در طبقه‌بندي آب جهت مصارف مختلف استفاده شود.