ويژگي‌هاي زباني و فرازباني كودكان نارساخوان فارسي‌زبان

بررسي روند رشد زبان و آگاهي فرا‏زباني كودك ازجمله مباحث اصلي مطرح در اختلالات يادگيري است. برخي معتقدند توانايي زباني و فرازباني نقش مهمي در توانايي خواندن كودكان نارساخوان و درنتيجه مشكلات آن‌ها دارد. بنابراين هدف از اين پژوهش بررسي مهارت‌هاي زباني و فرازباني كودكان نارساخوان و طبيعي، و همچنين بررسي رابطۀ آن‌هاست. براي انجام اين پژوهش ميداني شانزده دانش‌آموز نارساخوان و 32 كودك همتاي سني انتخاب شدند و بعد از اجراي آزمون‌هاي رشد زباني و فرازباني، نتايج آن ثبت و با نرم‏افزار اس.پي.اس.اس. تحليل شد. براساس نتايج پژوهش حاضر در تمام خرده‌آزمون‌هاي رشد زباني غير از خرده‌آزمون واژگان ربطي تفاوت معناداري ميان دو گروه طبيعي و نارساخوان وجود دارد. در بيشتر خرده‌آزمون‌هاي آگاهي واجي تفاوت معناداري بين دو گروه وجود دارد. برخلاف خرده‌آزمون قضاوت دستوري و آگاهي واژگاني، در خرده‌آزمون صرف زمان فعل تفاوت بين دو گروه كاملاً معنادار است. در گروه طبيعي و نارساخوان، ميان هر يك از خرده‌آزمون‌هاي آگاهي فرازباني با برخي خرده‌آزمون‌هاي رشد زباني هم‌بستگي وجود دارد و اما در گروه نارساخوان، غيراز هم‌بستگي ميان خرده‌آزمون‌هاي آگاهي واژگاني با خرده‌آزمون‌ واژگان شفاهي رشد زباني، در هيچ مورد هم‌بستگي معنادار نيست. بنابراين يافته‌ها مؤيد فرضيۀ كنش متقابل بين رشد فرازباني و زباني است و نشان مي‌دهد كودكان نارساخوان برخلاف تكاليف آگاهي واژگاني، در اكثر تكاليف زباني و آگاهي واج‌شناختي و اگاهي نحوي دچار مشكل هستند، لذا با توجه به هم‌بستگي مهارت‌هاي زباني با فرازباني، تقويت توانايي زباني نحوي و واجي آن‌ها همراه با مهارت‌هاي مربوط به آگاهي نحوي و آگاهي واجي ضروري و مفيد است.