نقش بازار رسولي به عنوان فضاي جمعي-تجاري در كيفيت‌بخشي به محيط شهري زاهدان

اهداف: توجه به فاكتور تنوع در كيفيت محيط شهري، براي ايجاد هويت، حفظ جذابيت و سرزندگي و انعطاف‌پذيري محيط شهري اهميت فراواني دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسي نقش تنوع فضاي تجاري در كيفيت محيط شهري در بازار چهارراه رسولي شهر زاهدان بود. روش‌شناسي: متغيرهاي موثر بر كيفيت محيط شهري با روش تحليل محتواي كيفي، در مدلي جامع ارايه شد؛ سپس، با استفاده از پرسش‌نامه، ابعاد مختلف كيفيت محيط شهري با تاكيد بر معيار تنوع، ارزيابي شد. اطلاعات، در دو بخش توصيفي و استنباطي با استفاده از آزمون T تك‌نمونه تحليل شد. ضريب تاثير هر بعد به عنوان متغير مستقل بر متغير وابسته كيفيت محيط شهري از طريق مدل معادلات ساختاري رگرسيون چندمتغيره در محيط نرم‌افزار SPSS ۲۶ و Lisrel بررسي شد. يافته‌ها: ابعاد اقتصادي (۰.۲۲۱)، ادراكي-ذهني (۱.۲۳)، اجتماعي-فرهنگي (۱.۲۰) و كاركردي (۰.۹۹) بازار چهارراه رسولي به ترتيب بيشترين ضريب تاثير بر تنوع محيط شهري زاهدان را داشته‌اند. مولفه‌هاي مختلف كيفي مرتبط با تنوع اصناف، قيمت مناسب اجناس و تناسب اصناف بازار براي همه قوميت‌ها و گروه‌هاي سني و امكان تعامل اجتماعي بيشتر با ديگران در رتبه‌هاي بالاتري قرار گرفتند. كمترين ضريب تاثير را نيز ابعاد محيطي (۰.۷۲) و كالبدي-فضايي (۰.۹۸) داشته‌اند. نتيجه‌گيري: تنوع كالبدي شرط لازم براي ارتقاي كيفيت محيط شهري است، چراكه مي‌تواند بستر فضايي مناسبي براي حضور افراد مهيا كند. متعاقباً فراهم‌سازي امكانات در راستاي بهبود ابعاد محيطي در اين شرايط الزامي است. به دليل تعامل بين شاخص‌هاي كيفيت محيط شهري، ارتقاي ابعاد كالبدي و محيطي محله مورد نظر بايد مورد توجه مسئولين و برنامه‌ريزان شهري قرار گيرد.