تحليل آماري پهنه‌هاي پربارش و كم‌بارش ايران

اهداف: بررسي و تحليل علل خشكسالي‌ها و سيل‌هاي مخرب در ايران كه با كمبود آب مواجه است از مسايل ضروري است. از اهداف اين پژوهش شناسايي گستردگي پهنه‌هاي درگير بارش بيشتر و كمتر از ميانگين در طول دوره مورد مطالعه بود. روش شناسي: داده‌هاي مورد استفاده در اين مقاله، بارش روزانه ۱۱۷ ايستگاه سينوپتيك ايران در بازه زماني ۲۰۲۰-۱۹۸۶ بود. انجام محاسبات از طريق نرم‌افزار‌هاي Matlab ۲۰۱۳، Excel ۲۰۱۳ و SPSS ۲۲ صورت گرفته است و نيز براي ميان‌يابي و رسم نقشه‌ها از نرم‌افزار Surfer ۲۴.۳ استفاده شده است. يافته‌ها: پربارش‌ترين اكتبر، كم‌بارش‌ترين نوامبر و نيز كم‌بارش‌ترين ژانويه طي ۳۵ سال مورد مطالعه در ۱۹۸۷ مشاهده شد. ژانويه و فوريه ۱۹۹۶ در بيشترين گستره‌ بارش بالاتر از ميانگين خود قرار داشتند. در مارس و مي‌ ۲۰۰۸، بيشينه‌ بارشي از لحاظ پهنه درگير در كشور مشاهده شد. كم‌باراني مطلق در نوامبر و ژانويه ۱۹۸۷ با بارش كمتر از ميانگين براي هر ۱۱۷ ايستگاه مورد مطالعه مشاهده شد. بيشترين ايستگاه‌هاي بارش بالاتر از ميانگين نيز مربوط به ماه مارس ۱۹۹۶ با ۱۰۲ ايستگاه بود. در دسامبر و ژانويه به نسبت ديگر ماه‌هاي سال، بارش‌هاي بالاتر از ميانگين با گستردگي بيشتري مشاهده شد، به‌طوري‌ كه در ۱۵ سال بيش از نيمي از ايستگاه‌ها درگير بارش‌هاي بالاتر از ميانگين بودند. در ژوئن، تنها در ۳ سال بيشتر از نصف ايستگاه‌ها بارش بالاتر از ميانگين داشتند و مابقي سال‌ها تعداد ايستگاه‌هاي داراي بارش بالاتر از ميانگين بسيار كم بود. نتيجه‌گيري: ميزان بارش در ايران در بيشتر اوقات در پهنه‌هاي كوچك رخ مي‌دهد. با وجود اينكه بارش كمتر از ميانگين در تمام ايستگاه‌ها مشاهده مي‌شود، هيچ‌گاه تمام ايستگاه‌هاي ايران داراي بارش بالاتر از ميانگين نيستند.