بررسي ميزان تجمع و تحمل نيكل توسط گياه شبدر سفيد (Trifolium repens L.) در شرايط كشت هيدروپونيك

نيكل يك عنصر ضروري براي گياهان است ولي در غلظت‌هاي بالا، داراي اثرات سمي مي باشد. شبدر سفيد، يك گياه علوفه‌اي زراعي و داراي زيست‌توده‌ي بالايي است. از طرفي ديگر، آلايندگي نيكل در مزارع افزايش يافته است. بر اين اساس، در اين پژوهش، در قالب طرح آماري كاملاً تصادفي، اثر تيمار سطوح مختلف نيكل بر شاخص‌هاي جوانه‌زني بذر گياه شبدر سفيد در اتاقك رشد و سپس بر شاخص‌هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيك اين گياه در محيط كشت هيدروپونيك، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه درصد و سرعت جوانه‌زني، شاخص بنيه‌ي بذر و طول گياهچه، در حضور سطوح پايين و بالاي تيمار نيكل، به ترتيب افزايش و كاهش پيدا كرد. در شرايط كشت هيدروپونيك نيز، سطوح 100 ميكرومولار و بالاتر نيكل، منجر به مرگ گياهچه‌ها گرديد. غلظت‌هاي ۱۰ و ۵۰ ميكرومولار نيكل، اثر منفي بر شاخص‌هاي بيوشيميايي از جمله مقدار كلروفيل،كربوهيدرات، پروتئين محلول كل و آنزيم پراكسيداز و اثر مثبت بر مقدار كاروتنوئيدها داشت. با افزايش غلظت تيمار نيكل، غلظت آن در ريشه و اندام هوايي افزايش يافت. غلظت ۱۰ و ۵۰ ميكرومولار نيكل به ترتيب منجر به افزايش و كاهش وزن خشك ساقه و طول اندام هوايي، وزن خشك و سطح برگ نسبت به شاهد گرديد. با توجه به نتايج حاصل، به نظر مي‌رسد غلظت ۱۰ ميكرومولار نيكل براي رشد گياه مناسب باشد، درحاليكه سطح ۵۰ ميكرومولار آن، براي گياه سمي است. همچنين به نظر مي‌رسد كه شبدر سفيد، گياهي حساس به نيكل بوده و توانايي تحمل و تجمع نيكل را ندارد و گزينه مناسبي براي اهداف گياه پالايي نمي‌باشد.