حفاظت طولاني مدت ژرم پلاسم ارزن دانه‌اي (Panucum miliaceum L.) بومي شمال غرب ايران

مقدمه: حفظ و نگهداري ذخاير ژنتيكي گياهي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. با استفاده از تكنيك نگهداري بذر در دماي فراسرد، مي‌توان بذر را به طور طولاني مدت و با هزينه بسيار كمتر ذخيره‌سازي كرد. در پژوهش حاضر حفاظت انجمادي بذور گياه ارزن به روش شيشه‌اي شدن مورد بررسي قرار گرفت. مواد و روش ها: آزمايش در قالب فاكتوريل (با دو فاكتور، فاكتور اول در دو سطح محلول شيشه‌اي كردن (PVS2 و PVS3) و فاكتور دوم زمان‌هاي شيشه‌اي كردن طي پنج سطح زماني (20، 40، 60، 80 و 100 دقيقه)) و با آرايش طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار انجام پذيرفت. نتيجه و بحث: نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه كليه صفات (طول ريشه‌چه، طول ساقه‌چه و درصد جوانه‌زني) از نظر زمان تيمار در سطح احتمال يك درصد (P≤%1) معني‌دار بودند. همچنين، نوع محلول براي صفات طول ريشه‌چه و طول ساقه‌چه و اثر متقابل زمان تيمار در نوع محلول تنها براي صفت طول ساقه‌چه در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. تيمار بذور ارزن با محلول‌هاي محافظت كننده به مدت 60 دقيقه، بيشترين ميزان جوانه‌زني را در مقايسه با ساير تيمارها نشان داد. نتايج نشان داد كه بذور تيمار شده با محلول PVS3 داراي طول ساقه‌چه كمتر ولي طول ريشه‌چه بيشتري نسبت به محلول PVS2 بودند. نتيجه گيري كلي: به طور كلي مي‌توان روش حفاظت انجمادي را يك روش مناسب به منظور حفاظت از ژرم‌پلاسم گياه ارزن تلقي نمود. محلول PVS3 در زمان 60 دقيقه داراي بيشترين ميانگين درصد جوانه‌زني بود كه بهترين تركيب تيماري براي نگهداري طولاني مدت ارزن به شمار مي‌رود.