الگوي جاري تربيت ديني در دانشگاه آزاد اسلامي: رويكرد نظريه داده بنياد

هدف پژوهش حاضر بررسي الگوي جاري تربيت ديني در برنامه هاي درسي دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي است. اين پژوهش با رويكرد كيفي و با روش داده بنياد انجام گرفت. جامعه ي آماري شامل كليه اساتيد، دانشجويان و مديران گروه هاي آموزشي واحدهاي دانشگاه آزاد اسلامي در استان خراسان رضوي بوده كه از طريق نمونه‌گيري هدفمند از نوع ملاك ‌محور انتخاب شدند. داده ها از طريق مصاحبه ي نيمه‌ساختار‌يافته با بيست و دو نفر از اساتيد، دانشجويان و مديران گروه هاي آموزشي بدست آمده است. به منظور تجزيه و تحليل داده ها از روش كدگذاري باز، محوري و گزينشي استفاده شد. براي تأمين روايي و پايايي از معيارهاي لينكن و كوبا استفاده شد. نتايج پژوهش نشان‌دهنده ي بيست و پنج مفهوم محوري است كه در قالب مدل پاراديمي استروس و كوربين (2008) شامل ناكارآمدي نظام آموزشي در دروني سازي ارزش‌هاي ديني به عنوان مقوله‏ي محوري و شرايط علي (ناتواني دانشگاه در همكاري بين بخشي، ضعف هويت ديني دانشجويان، عدم توجه به‌نظام آموزشي دانشگاهي دين‌محور)، عوامل زمينه اي (عوامل فرهنگي- اجتماعي، عوامل سازماني، عوامل آموزشي)، شرايط مداخله اي تسهيل‏گر(شبكه‌سازي دانشگاه با نهادهاي متولي تربيت ديني، اعتبار منابع درسي، تخصص اساتيد)، شرايط مداخله گر محدودكننده(چالش روشي، چالش‌هاي بينشي، چالش‌هاي كنشي)، راهبردها (فرهنگ‌سازي تربيت ديني، اعتقاد دروني همراه با توجه به التزام عملي در تربيت ديني، اعتدال در تقويت و گسترش تربيت ديني، آموزش جامع و همه‌جانبه، شبكه‌سازي و تعامل‌گرايي در تربيت ديني) و پيامد (عدم تحقق جامعه اسلامي و عدم استقرار فرهنگ ديني در دانشگاه و جامعه، بي‌اعتنايي و عدم پايبندي به ارزش‌هاي ديني) سازمان يافت.