بسط نظريّۀ جرالد پرينس در باب درك روايي مخاطبان از روايت‌هاي داستاني

ميزان درك مخاطبان دروني و بيروني داستان‌ها همواره موضوعي پيچيده و نسبي است و به‌طور مطلق نمي‌توان دربارۀ ميزان درك دو دسته از مخاطبان روايت به قضاوت پرداخت. اين قضيه از كهن‌ترين موضوعات روايت‌پردازي بشري است به‌طوري‌كه حساسيت‌هاي راوي نسبت به ارتباط با مخاطبي دل‌نشين نشانگر طبقه‌بندي پايگاه مخاطبان و نسبي بودن ارتباط آنها با روايت است. همچنين مباحثي چون بي‌اهمّيّت بودن «ساختار» در برابر «انتظار» و پاسخ به سؤال «بعد چه خواهد شد؟» كه ادوارد مورگان فورستر مطرح نموده است، نشانه‌هايي از طبقات مختلف مخاطبان و درك نسبي آنها از روايت‌ها است. اين مبحث اوّلين‌بار توسّط جرالد پرينس با موضع پايگان روايت‌شنوها مطرح گرديد و ازآنجايي‌كه مصداق‌هاي متني نظريّه از متون غربي انتخاب شده است، درك آن براي مخاطب فارسي غريب مي‌نمايد، بر همين اساس پژوهش حاضر به واكاوي و بسط اين نظريّه با شواهدي دقيق از متون داستاني فارسي پرداخته است.