پايش سطح زيركشت برنج با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي و تكنيك سنجش از دور

سنجش از دور، يكي از ابزارهاي كارآمد براي بررسي روند تغييرات سطح زيركشت محصولات كشاورزي و باغي در سطوح وسيع و زمان كوتاه است. سياست‌گذاران با آگاهي از اين اطلاعات، مي‌توانند تصيمات صحيح و به‌موقعي داشته باشند. مطالعه‌ي حاضر، با هدف تخمين سطح زيركشت شاليزارهاي برنج در بخش كياشهر استان گيلان انجام شد. از تصاوير سنجنده TM ماهواره لندست 5 و سنجنده OLI ماهواره لندست 8 به‌منظور تهيه نقشه‌هاي كاربري اراضي استفاده شد. ابتدا، تصحيح هندسي و اتمسفري بر روي تصاوير صورت گرفت. سپس، با استفاده از الگوريتم طبقه‌بندي نظارت شده حداكثر احتمال، نقشه‌هاي كاربري اراضي منطقه با هفت كاربري شامل اراضي برنج، جنگل نيمه‌انبوه، جنگل تنك، مناطق مسكوني، مناطق آبي، پهنه‌هاي ماسه‌اي و ساير اراضي تهيه شد. در ادامه، مساحت هر يك از كاربري‌ها محاسبه شد و روند تغييرات، مورد مقايسه قرار گرفت. دقت كلّي و ضريب كاپاي طبقه‌بندي به‌ترتيب معادل 98.45% و 0.98 براي سال 2000، 97.59% و 0.97 براي سال 2010 و 98.72% و 0.98 براي سال 2020 به‌دست آمد. نتايج نشان داد كه اراضي برنج در يك بازه 20 ساله، با كاهش 6.94 درصدي همراه بوده، به‌طوري‌كه مساحت آن از 11080.66 هكتار در سال 2000 به 10311.69 هكتار در سال 2020 رسيده است. همچنين، در اين مدّت مناطق مسكوني و جنگل‌هاي تنك به‌ميزان 67.94 و 18.73 درصد رشد كرده‌اند، اما جنگل‌هاي نيمه‌انبوه، مناطق آبي و پهنه‌هاي ماسه‌اي به‌ترتيب 61.32، 4.91 و 61.48 درصد كاهش داشتند. با توجه به نتايج، توجه جدّي به تغيير كاربري اراضي برنج و تخريب جنگل‌ها ضروري مي‌باشد.