نقش تربيتي عواطف مثبت و منفي دركمال انسان با تكيه بر تفسير الميزان

عواطف از وجوه موثر روحي و رواني انسان هستند كه در عملكرد و رفتارهاي او تاثير بسزايي دارند. علامه طباطبايي محبت، مودت، رحمت و احسان را از مصاديق بارز عاطفه مثبت دانسته كه موجب توجه به غير شده و لازمه زندگي اجتماعي افراد مي‌باشد؛ ايشان از عواملي همچون پاداش عمل، تقوا، انوار الهي و داشتن الگو به عنوان محرك مثبت عواطف نام برده كه با وجود آنها راه استكمال انسان هموارتر مي‌شود و نيز معتقد است كه مصاديق منفي عواطف همچون هلوع بودن، عجول بودن، شهوات و رعب و وحشت به عنوان مانعي در مسير رشد و تكامل انسان هستند مگر آنكه به صورت متعادل از آنها استفاده شود همچنين دو عامل شيطان و هواي نفس را مانع سعادتمندي و كمال انسان معرفي مي‌كند؛ رويكرد علامه در مسير استكمال انسان واقع‌گرايانه بوده و همگان مي‌توانند آموزه‌هاي اخلاقي ايشان در تفسير را مورد استفاده قرار‌ دهند؛ او راه رسيدن به كمال و تحقق مراتبي از آن را در اين دنيا ميسر مي‌داند؛ هرچند كمال نهايي همه امور در جهان آخرت است، زيرا قرآن افرادي را به عنوان الگو به جامعه بشريت معرفي كرده كه در همين جهان هم به درجاتي از كمال نائل آمدند. مقاله حاضر با اشاره به نظرات برخي فلاسفه و تمركز بر آراء علامه در تفسير الميزان به بررسي آياتي كه بيانگر وجه عاطفي انسان هستند، پرداخته و نقش تربيتي آنها را در استكمال انسان نشان داده‌است.