عنوان مقاله :
مطالعه مؤلفههاي هويتي هنر مطلوب انقلاب اسلامي با تمركز بر بيانيه امام خميني(ره) در سال 1367 خطاب به هنرمندان (بررسي نقاشيهاي منتخب از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۷)
پديد آورندگان :
مظفريخواه ، زينب دانشگاه الزهرا - دانشكده هنر - گروه نقاشي
كليدواژه :
بيانيه امام خميني(ره) , هويت هنر مطلوب , نقاشي انقلاب اسلامي
چكيده فارسي :
انقلاب اسلامي بهعنوان مبدأ دگرگونيهاي مختلف در جامعه ايران و بهويژه عرصه هنر، ويژگيهاي هويتي منحصربهفردي داشت كه تفاوتهاي اساسي ميان آن و ساير انقلابها ايجاد ميكند. بهترين منظر براي شناخت ويژگيهاي هويتي انقلاب اسلامي، ديدگاه امام خميني(ره) بهعنوان رهبر فكري و اجرايي انقلاب اسلامي است؛ رهبري كه از تأييد و همراهي مداوم مردم ايران برخوردار بود. بيانيه امام خميني(ره) خطاب به هنرمندان كه در سال 1367 به نگارش درآمد، عصاره ديدگاه ايشان و انقلاب اسلامي را در خصوص هنر نشان ميدهد. حال پرسش اصلي اين است كه ويژگيهاي هويتي هنر مطلوب انقلاب اسلامي مطابق با بيانيه امام خميني(ره) خطاب به هنرمندان چيست و چه اشتراكاتي ميان اين ويژگيها و مؤلفههاي مضموني و موضوعي آثار نقاشي انقلاب اسلامي قابل مشاهده است. هدف اصلي پژوهش، شناسايي و معرفي ويژگيهاي هويتي هنر مطلوب انقلاب اسلامي، مطابق با ديدگاه امام خميني(ره)، در هنر نقاشي دوران انقلاب اسلامي است. به اين منظور، پس از تعاريف اوليه از هنر و رويكردهاي هنر انقلاب اسلامي، بيانيه امام خميني(ره) تجزيهوتحليل و ويژگيهاي اصلي هويت هنر انقلاب اسلامي با توجه به آن استخراج شده است. سپس ميزان تجلي و انعكاس اين ويژگيها در نقاشي انقلاب اسلامي بررسي شده است. اطلاعات لازم با استفاده از منابع كتابخانهاي جمعآوريشده و نمونههاي مورد بررسي كه با روش انتخابي، گزيده شدهاند شامل آثار منتخبي از نقاشان حوزه هنري است كه از سال 1357 (پيروزي انقلاب اسلامي) تا سال 1368 (رحلت امام خميني(ره)) به تصوير درآمدهاند. اين پژوهش با رويكردي بنيادي و به شيوه توصيفي ـ تحليلي به اين نتيجه دست يافته است كه در سه بُعد فردي، اجتماعي و ملي هويت، استعارههاي بصري قابل توجهي مشاهده شد. اما در خصوص مضامين انتزاعيتر مانند شرف و عزّت يا مضامين پيچيدهتر نظير نمايش جمال حق، معادلهاي بصري قابل توجهي در آثار مشاهده نشد.