مقايسۀ اثربخشي آموزش تنظيم شناختي هيجان و كفايت اجتماعي برخودتنظيمي هيجاني و هيجان‌هاي مثبت يادگيري (دانش‌آموزان پسر)

هدف: عوامل مختلفي بر خودتنظيمي و هيجان‌هاي مثبت يادگيري فراگيران مؤثر است. در اين راستا پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي برنامهِ آموزش تنظيم شناختي هيجان و كفايت اجتماعي بر خودتنظيمي هيجاني و هيجان‌هاي مثبتِ يادگيري فراگيران انجام شد. در اين برنامه به فراگيران «تنظيم شناختي هيجان» و «كفايت اجتماعي» آموزش داده شد.روش: طرح اين پژوهش پيش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه كنترل نابرابر و روش پژوهش نيمه آزمايشي بود كه در آن از دو پرسشنامه «خودتنظيمي هيجاني» و «هيجان‌هاي مثبت يادگيري فراگيران» قبل و بعد از آموزش استفاده شد. جامعه آماري پژوهش، دانش‌آموزان پسر پايۀ يازدهم شهر مرند بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چندمرحله‌اي 60 نفر در سه گروه آزمايشي 1 و گروه آزمايشي 2 و گروه كنترل جهت شركت در پژوهش انتخاب و جايگزين گرديدند. به گروه آزمايشي اول «تنظيم شناختي هيجان» آموزش داده شد؛ به گروه آزمايشي دوم «كفايت اجتماعي» آموزش داده شد و گروه كنترل هيچ آموزشي را دريافت نكردند.يافته‌ها: نتايج حاصل از تجزيه‌وتحليل كوواريانس چند متغيره و تك متغيره نشان داد كه تفاوت معناداري بين گروه‌ها در افزايش خودتنظيمي هيجاني (0.05 p) و هيجان‌هاي مثبت يادگيري فراگيران (0.05 p) وجود دارد. دو گروه آزمايشي كه به آنها بستهِ آموزشي «تنظيم شناختي هيجان» و «كفايت اجتماعي» آموزش داده شد از خودتنظيمي هيجاني و هيجان‌هاي مثبت يادگيري بالاتري در مقايسه با گروه كنترل برخوردار بودند. با كنترل اثر پيش­آزمون در دو گروه آزمايشي، دو روش آموزش كفايت اجتماعي و تنظيم شناختي هيجان اثر متفاوت دارند و اين تفاوت به نفع آموزش تنظيم شناختي هيجان است (F=32.35, p 0.05).نتيجه‌گيري: يافته‌ها نشان داد كه دو روش آموزش كفايت اجتماعي و تنظيم شناختي هيجان در بهبود عدم پذيرش پاسخ‌هاي هيجاني؛ دشواري در انجام رفتار هدفمند، دشواري در كنترل تكانه و عدم وضوح هيجاني اثر متفاوت دارند و اين تفاوت به نفع آموزش تنظيم شناختي هيجان است؛ اما اين دو روش در بهبود فقدان آگاهي هيجاني؛ دسترسي محدود به راهبردهاي تنظيم هيجاني؛ بهبود لذت تحصيلي، اميدواري تحصيلي و غرور تحصيلي اثر يكسان دارند.