مدل علّي چارچوب اجتماع اكتشافي و خودناتوان‌سازي تحصيلي با ميانجي‌گري وابستگي به فضاي مجازي و احساس تنهايي در دانش آموزان دختر تيزهوش دوره دوم دبيرستان

هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل علّي چارچوب اجتماع اكتشافي و خودناتوان‌سازي تحصيلي با ميانجي‌گري وابستگي به فضاي مجازي و احساس تنهايي صورت پذيرفت.روش: روش پژوهش، همبستگي از نوع مدل معادلات ساختاري بود. جامعة اين پژوهش شامل تمامي دانش‌آموزان دختر دبيرستان فرزانگان مقطع متوسطه دوم (340 نفر) شهر خرم‌آباد در سال تحصيلي 1400-1399 بود. حجم نمونه آماري براساس قاعده سرانگشتي كلاين برابر 170 نفر تعيين شد كه به روش نمونه‌گيري در دسترس و با پرسشنامه آنلاين انجام شد. ابزارهاي مورداستفاده در اين پژوهش وابستگي به اينترنت (يانگ، 1988)، پرسشنامه چارچوب اجتماع اكتشافي (آرباق و همكاران، 2008)، پرسشنامه خودناتوان‌سازي تحصيلي (جونز و رودوالت، 1982) و احساس تنهايي (راسل، 1978) بود. تحليل داده‌ها به روش آماري مدل معادلات ساختاري و با استفاده از نرم‌افزارهاي آماري SPSS-22 و AMOS-24 انجام شد.يافته‌ها: براساس نتايج اين پژوهش، مدل پيشنهادي از برازش مطلوبي برخوردار بود (RMSEA = 0.09, GFI = 0.94, CFI = 0.97). به‌طوركلي نتايج نشان داد كه تمام مسيرهاي مستقيم معنادار شدند (P 0.01)؛ همچنين نتايج غيرمستقيم مدل پژوهش نشان داد كه چارچوب اجتماع اكتشافي از طريق ميانجي‌گري وابستگي به فضاي مجازي و احساس تنهايي اثر غيرمستقيم بر خودناتوان‌سازي تحصيلي دارد (P 0.01).نتيجه‌گيري: بر طبق نتايج اين پژوهش وجود حسي از حضور آنلاين در كلاس تأثير قابل‌ملاحظه‌اي بر كاهش وابستگي به اينترنت و احساس تنهايي دانش‌آموزان داشت كه اين امر مي‌تواند باعث كاهش خودناتوان‌سازي تحصيلي در آنان گردد؛ لذا در محيط‌هاي آنلايني كه ارتباط غيركلامي در جلسات رودررو محدود است حضور مدرسان و فراگيران براي پيشگيري از وابستگي به فضاي مجازي و احساس انزوا و خلق يك محيط يادگيري آنلاين ثمربخش ضروري است.