خوانش ساختارگرايانه از واژۀ «عربي» در سورۀ نحل (با رويكرد جامعيت معنايي سوره و بهره‌گيري از روابط همنشيني)

خداوند در قرآن‌ يازده مرتبه اين كتاب و دو امر متعلق به آن، يعني: «حكم» و «لسان» را با وصف «عربي» ياد كرده است. تأكيد خداوند بر اين ويژگي، امري قابل تأمل و شايستۀ تحقيق است. اكثر مفسران اين واژه را «اسم منسوب به نژاد عرب» دانسته‌ و از آن، مفهوم «زبان‌عربي» را تلقي كرده‌اند؛ حال آنكه اين برداشت از واژۀ «عربي»، با مفاهيم واژگان همنشين آن و بافت زباني سوره‌ها همخواني ندارد. از تحقيق حاضر با استفاده از معناشناسي ساختگرا و رويكرد جامعيت معنايي يك سوره چنين بدست آمده است: در سورۀ نحل، «عربيت زبان قرآن» با «جامعيت امر خداوند»، «مطابقت قرآن با آن»، «فعال‌سازي ابزارهاي شناختي انسان (تفكر، تعقل، سمع، ذكر) و «روشنگري با توجه به عاقبت انسان» تعريف مي‌شود. «لسان عربي» قابليتي دارد كه مي‌تواند با ارائۀ امر خدا، توجه انسان را به اموري معطوف سازد كه در كنار فعال شدن ابزارهاي شناختي و شكوفايي هركدام از آن‌ها، انسان را به عاقبتي كه خدا خواسته، برساند و امر خدا در اعمال و رفتارش، تجلي پيدا كند.