معيار تحقق كراهت زوجه از زوج در طلاق خلع

در طلاق خلع كه راهكاري قانوني براي انحلال نكاح است، زوجه به‌دليل كراهتي كه نسبت‌به زوج دارد در مقابل مالي كه به او مي‌‌دهد از قيد زوجيت رها مي‌شود. قانونگذار به تبعيت از مشهور فقها در ماده 1146 قانون مدني، مطلق كراهت را محوريت طلاق خلع مي‌داند. ابهام‌‌زدايي از اين ماده به‌دنبال پاسخ به اين پرسش است كه معيار تحقق كراهت چيست؟ آيا اينكه زوجه فقط در جلسه دادرسي الفاظي را بگويد كه بيانگر كراهت او ازسوي زوج باشد، كفايت مي‌‌كند؟ پژوهش حاضر به‌روش تحليلي- اسنادي و باهدف بررسي ديدگاه فقها در سه گروه قائلين به اعتبار اظهار مطلق كراهت، اظهار كراهت لفظي و اظهار كراهت باطني و نفس‌‌الامري انجام شد. نتايج بررسي‌ها نشان داد كه روايات مورد استناد معتقدين به اشتراط كراهت لفظي، فقط مشروعيت طلاق خلع را مي‌‌رساند و دليلي بر مدعاي آنان نيست و چه‌بسا در موارد متعددي، زوجه بنابه دلايلي، الفاظ كراهت‌‌آميزي را به‌كار ببرد كه برخلاف ميل باطني اوست و اگر فقط با ابراز اين الفاظ، بتواند طلاق خلع بگيرد، پيامدهاي نامطلوبي به‌دنبال دارد. بنابراين، حمل كراهت مورد نظر قانونگذار بر كراهت باطني و نفس‌‌الامري با ملاكات ياد شده مناسب‌‌تر است كه اين موضوع با تحقيق و بررسي روابط ميان زوجين قابل دستيابي است.