بررسي عوامل مرتبط با طولاني شدن پيك پنجم كوويد-19 در استان كردستان، ايران: يك مطالعه كيفي

زمينه و هدف: ايران از ابتداي تيرماه تا پايان مردادماه سال 1400 درگير موج پنجم كوويد-19 شد. برخلاف موج ها قبلي كه عمدتاً 3-4 هفته به طول مي‌انجاميد، موج پنجم در كشور و بخصوص در استان كردستان طولاني شد (بيش از4 ماه). هدف از انجام مطالعه كيفي حاضر شناسايي علل طولاني شدن پيك هاي موج پنجم كرونا ويروس در استان كردستان بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه‌ي كيفي نظرات 52 نفر از متخصصان رشته‌هاي مختلف علوم پزشكي كه به‌طور مستقيم يا غيرمستقيم در نظام مراقبت و درمان بيماري كوويد 19 درگير بودند با استفاده از مصاحبه نيمه ساختاريافته اخذ شد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها با استفاده از روش تحليل چارچوبي انجام شد. يافته‌ها: پوشش پائين واكسيناسيون، اعتقاد و اعتماد ناكافي برخي از افراد جامعه به واكسيناسيون، اثربخشي ناكامل واكسن‌هاي مورداستفاده، انجام واكسيناسيون در دوره كمون يا ابتلاي فرد به بيماري، عدم رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي به‌ويژه استفاده از ماسك در بين افراد واكسينه شده، عدم استفاده صحيح و مداوم از ماسك‌هاي استاندارد، ناكافي بودن امكانات و خدمات درماني، استفاده از رويكرد درمان سرپايي و ترخيص سريع افراد بيمار بدون توجه به دوره سرايت‌پذيري بيماري، توجه ناكافي به آموزش خانواده مبتلايان، ضعف در ردگيري تماس‌هاي افراد مبتلا، جديت ناكافي در اجراي تصميمات حاكميتي به‌ويژه حمايت ناكافي دولت از افراد و مشاغل آسيب‌پذير، مواجهه جامعه با سوش جديد ويروس (سوش دلتا)، بالا رفتن شانس انتقال ويروس در جامعه به دليل سرد شدن هوا در استان مهم‌ترين دلايل تأثيرگذار در طولاني شدن موج پنجم كوويد- 19 در استان كردستان بودند. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج مطالعه حاضر عوامل مختلفي از جمله واكسيناسيون، رفتارهاي افراد جامعه، تصميمات حاكميتي و ميزان پاسخ‌دهي سيستم سلامت در طولاني شدن پيك پنجم كرونا در استان كردستان نقش داشتند. توجه به اين موارد در برخورد با موج‌ها و پيك‌هاي (احتمالي) بعدي ضروري به نظر مي‌رسد.