ارزيابي كارايي برخي علف‌كش‌هاي خاك‌مصرف براي كنترل علف‌هاي هرز در نخود (.Cicer aretinum L) و اثر باقيمانده آنها بر رشد و عملكرد دانه گندم نان (.Triticum aestivum L) در تناوب زراعي در شرايط ديم

به منظور ارزيابي كارايي برخي علف كش ها جهت كنترل علف هاي هرز نخود ديم و بررسي اثر باقيمانده آن ها در زراعت گندم تناوبي، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در دو سال زراعي (98-1397 و 99-1398) در ايستگاه تحقيقاتي ماهيدشت مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان كرمانشاه اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل مصرف پيش كاشت علف كش سولفن ترازون (اسپارتان، پودر مرطوب شونده 50 درصد) به مقدار 100 و 200 گرم در هكتار، پيش رويشي سولفن ترازون (100 و 200 و 300 گرم در هكتار)، پيش رويشي پيروكساسولفون (ساكورا، پودر مرطوب شونده 85 درصد) به مقدار 100 گرم در هكتار، پيش رويشي فلوميوكسازين (شاتو، پودر مرطوب شونده 50 درصد) به مقدار 100 گرم در هكتار، پيش رويشي متري بيوزين (سنكور، پودر مرطوب شونده 70 درصد) به مقدار 200 گرم در هكتار، پيش رويشي سولفن ترازون (100 گرم در هكتار)+ متري بيوزين (200 گرم در هكتار)، پيش رويشي سولفن ترازون (100 گرم در هكتار)+ پيروكساسولفون (100 گرم در هكتار)، پيش رويشي سولفن ترازون (100 گرم در هكتار)+ فلوميوكسازين (100 ميلي ليتر در هكتار) و وجين دستي بودند. نتايج نشان داد كه تيمار مخلوط سولفن ترازون+پيروكساسولفون با 95 درصدكاهش زيست توده علف هاي هرز و 94 درصد كاهش تراكم كل علف هاي هرز در مرحله گلدهي نخود و تيمار مخلوط سولفن ترازون+ فلوميوكسازين با 93 درصد كاهش زيست توده علف هاي هرز و 82 درصد كاهش تراكم علف هاي هرز، بيشترين كاهش تراكم و زيست توده علف هاي هرز را داشتند. نتايج نشان داد كه بيشترين افزايش عملكرد دانه نخود (به ترتيب 67 و 60 درصد) بعد از تيمار وجين دستي، مربوط به اين دو تيمار بود. تيمار پيش رويشي سولفن ترازون 300 گرم در هكتار، كمترين اثر مثبت (10 درصد) را بر افزايش عملكرد دانه نخود داشت. نتايج مربوط به اثر بقاياي علف كش ها بر محصول گندم در تناوب بعدي نشان داد كه عملكرد دانه گندم در تيمار پيش كاشت سولفن ترازون200 گرم در هكتار، نسبت به شاهد (تيمار نشده) 32 درصد كاهش داشت. بقاياي تيمار پيش رويشي سولفن ترازون 300 گرم در هكتار نيز بيشترين اثر منفي را بر ارتفاع بوته و عملكرد دانه گندم (به ترتيب 8.2 و 32.7 درصد كاهش) داشت. بر اساس نتايج اين تحقيق مي توان مصرف مخلوط علف كش هاي سولفون ترازون (اسپارتان)+ فلوميوكسازين (شاتو) و مخلوط سولفون ترازون (اسپارتان)+ پيروكساسولفون (ساكورا) را به دليل كارايي بالاي آنها در كنترل علف هاي هرز و بهبود عملكرد نخود و نيز اثرات منفي ناچيز بقاياي آنها بر محصول گندم در تناوب بعدي پيشنهاد كرد.