شناسايي نشانگرهاي ريزماهواره مرتبط با صفات زراعي و ريخت‌شناسي در جمعيت‌هاي وحشي گندم‌ اينكورن (.Triticum boeoticum L)

اين پژوهش با هدف شناسايي نشانگرهاي ريزماهواره مرتبط با صفات زراعي- ريختي در جمعيت هاي وحشي گندم اينكورن جمع آوري شده از غرب ايران انجام شد. مواد گياهي شامل 163 ژنوتيپ گندم اينكورن گزينش شده از 664 نمونه جمع آوري شده از 34 ناحيه در استان هاي ايلام، كرمانشاه و كردستان بود. صفات طول برگ، عرض برگ، ارتفاع بوته، طول پدانكل، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، روز تا رسيدگي فيزيولوژيك، روز تا گلدهي، تعداد سنبله در بوته و عملكرد دانه طي دو سال زراعي (94-1393 و 95- 1394) ارزيابي شدند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تفاوت بين ژنوتيپ ها در دو سال آزمايش براي اكثر صفات مورد مطالعه معني دار بود. ارزيابي ژنتيكي با استفاده از 21 نشانگر ريزماهواره معرفي شده روي ژنوم A گندم نان (هر كروموزوم سه جفت آغازگر) انجام شد. نتايج نشان دادكه 19 جفت آغازگر در 163 ژنوتيپ منتخب، انتقال پذبر بوده و تكثير شدند. بر اساس نتايج تحليل ساختار ژنتيكي جمعيت، چهار زيرجمعيت شناسايي شدند. در تجزيه ارتباط نشانگر-صفت با در نظر گرفتن ماتريس ضرايب ساختار جمعيت مشخص شد كه در هر دو مدل GLM و MLM تعداد 87 ارتباط صفت- نشانگر ريزماهواره بسيار معني دار بودند. در مجموع 89 درصد از نشانگرها در شناسايي جايگاه هاي آللي ژنوم گندم اينكورن براي 12 صفت مورد مطالعه نقش داشتند. نتايج كلي اين تحقيق نشان داد كه استفاده توأم از صفات مورفولوژيك و نشانگرهاي مولكولي ريزماهواره علاوه بر شناسايي تنوع ژنتيكي گندم هاي اينكورن، براي شناسايي نشانگرهاي پيوسته با صفات مهم زراعي در برنامه هاي به نژادي نيز قابل استفاده هستند.