تحليل نقش دوگانه بهره‌برداري از محصولات غيرچوبي در جنگل‌‌هاي شبانكاره در استان كرمانشاه

باتوجه ‌به فرهنگ و امكانات هر منطقه، شدت و روش بهره‌برداري‌ از جنگل در شرايط مختلف جغرافيايي مي‌توانند متفاوت باشند. اين عامل بر كميت و كيفيت محصولات و نقش تخريبي و يا حفاظتي بهره‌برداري تأثيرگذار است. پژوهش پيش‌‌رو با هدف بررسي نقش دوگانه درآمدي حفاظتي بهره‌برداري از محصولات غيرچوبي جنگل در سامان عرفي روستاي شبانكاره از توابع شهرستان روانسر در استان كرمانشاه انجام شد. رويكرد كلي اين پژوهش، كمي و ازنظر روش گردآوري داده‌ها، توصيفي (غيرآزمايشي) پيمايشي بود. 111 نفر از سرپرستان خانوار، جامعه نمونه را تشكيل مي‌دادند. ميانگين درآمد ناخالص سالانه حاصل از محصولات غيرچوبي در هر خانوار مورد مطالعه 6485096.77 تومان به‌دست آمد. اين نتايج نشان‌دهنده اهميت جايگاه محصولات غيرچوبي و نقش مكملي آن‌ها در بهبود معيشت بهره‌برداران هستند. در افرادي كه محصولات غيرچوبي را به‌صورت گروهي برداشت مي‌كردند، ميانگين رتبه‌اي بهره‌برداري 57.75 به‌دست آمد. اين عدد نسبت به كساني كه در قالب انفرادي بهره‌برداري مي‌كردند، بيشتر بود. باتوجه‌به نتايج تكنيك تحليل عاملي، رعايت اصول صحيح بهره‌برداري با واريانس 15.19، مديريت و نظارت بر اصول و زمان مناسب بهره‌برداري‌ها با 14.71 و افزايش حساسيت به وضعيت جنگل با 8.37 درصد، بيشترين تأثير را در نقش حفاظتي بهره‌برداري از محصولات غيرچوبي جنگل داشتند. هم‌اكنون، جنبه تخريبي بهره‌برداري از اين محصولات، پررنگ‌تر از جنبه حفاظتي آن است. به‌طوركلي، با اصلاح ساختار‌هاي بهره‌برداري مي‌توان نقش حفاظتي برداشت از محصولات غيرچوبي را تقويت كرد.