هم افزايي الگوهاي سياستي: رويكرد سه گانه تنظيم‌گري، برنامه و آژانسِ مجري (مورد پژوهشي طراحي سياست‌هاي معاونت علمي و فناوري رئيس‌جمهور)

در دهه‌هاي گذشته، براي حمايت از حوزه علم و فناوري، سياست‌هاي كلي، قوانين و مقررات متعددي در مراجع ذيصلاح تصويب شده است. در بسياري از اين موارد، به دليل عدم اجرايي شدن مصوبات قبلي و احساس ضرورت براي پيگيري آنها، سياست‌گذاران با تدوين قوانين جديد با مضامين مشابه، تلاش كرده‌اند تا از اين راه گامي در جهت اجرا برداشته شود. به عنوان نمونه در مورد حمايت از نخبگان، توسعه پژوهش، تجاري سازي فناوري و استفاده از توان شركت‌هاي توانمند داخلي اسناد بالادستي و قوانين متعددي در دو دهه گذشته تدوين شده است. با اين وجود ميزان موفقيت در اجرايي سازي همواره چالشي مهم در مقابل فعالان اين حوزه بوده است. در اين مقاله سعي شده است تا با تكيه بر تجربه فعاليت نگارنده در مسئوليت مرتبط با تدوين سياست‌هاي نوآوري در دوره زماني شش سال اخير كه با استفاده از روش اقدام پژوهي انجام شده است، الگويي براي اثربخشي در جاري سازي اين سياست‌ها ارائه گردد. در اين راستا، سه سياست مهم كه محقق در اجراي آنها مشاركت مستقيم داشته است، براي مطالعه انتخاب شده‌اند. بر اساس يافته‌هاي محقق، تورم سياست‌ها و قوانين كلان در كشور و تكرار اهداف هر يك در قالب برچسب‌هاي جديد، به اجراي سياست منجر نخواهد شد. بلكه مطابق با رويكرد پيشنهادي اين پژوهش، تبديل اهداف سياستي به طرح‌هاي عملياتي و طراحي سياست‌ها در سه بعد اصلي تنظيم‌گري، شكل‌دهي آژانس‌هاي نيمه‌مستقل و تدوين و اجرايي‌سازي برنامه‌هاي سياستي توسط آن‌ها، تحقق اهداف سياست‌هاي كلان و قوانين كشور در توسعه علم و فناوري و نوآوري را تسهيل مي‌كنند.