واكاوي دلايل توسعه‌نيافتگي اقتصادي و تأثير آن بر امنيت جنوب شرق ايران (مطالعه موردي: استان سيستان و بلوچستان)

امنيت پديده‌اي پيچيده است كه بر تمامي جوانب زندگي و كنش و واكنش‌هاي انسان تأثيرگذار است ، مطالعه رابطه امنيت و اقتصاد موضوع مهم و ضروري است. منطقه جنوب شرق ايران، با مشكلات امنيتي بسياري روبرو است، كه عوامل مختلف اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي و ... در اين زمينه تأثيرگذار هستند.در اين مقاله به دنبال شناسايي عوامل اقتصادي تأثيرگذار بر امنيت جنوب شرق ايران خصوصاً استان سيستان و بلوچستان است. به نظر مي‌رسد، با افزايش سطح توسعه اقتصادي و رفع مشكلات اقتصادي و عمران و آباداني در اين منطقه، مي‌توان باعث افزايش سطح امنيت و جلوگيري از بروز بسياري از ناامني‌ها گرديد.براي نشان دادن اين موضوع با استفاده از روش كيفي مبتني بر رويكرد توصيفي- تحليلي، داده‌هاي موردنياز بر اساس مطالعات كتابخانه‌اي، اسنادي و ساير منابع و تحقيقات مرتبط با آن، گردآوري و سپس ظرفيت و قابليت­هاي توسعه و نيز موارد منجر به عدم توسعه اقتصادي و كاهش امنيت تحليل‌شده است. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه، دوري استان سيستان و بلوچستان از مراكز فعال اقتصادي كشور، كم‌رنگ بودن نقش استان در اقتصاد ملي و پايين بودن نرخ توليد خالص در استان، همسايگي با هلال طلايي مواد مخدر و ... فقر و بيكاري را در استان افزايش داده و سبب گرايش مردم و جوانان به‌سوي اقتصاد پنهان و زيرزميني شده است، كه فساد و درنتيجه كاهش سطح امنيت در آن به‌خوبي نمايان است. از سوي ديگر فعال شدن ظرفيت‌هاي تجاري در استان(بندر چابهار و راه‌هاي تجاري)، تنها محور اقتصادي بالقوه استان نيز شرايط بهره‌وري مطلوب ندارد. بنابراين با ضعف رونق توليد اقتصادي و فعاليت تجاري، فعاليت‌هاي قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق انرژي، قاچاق كالا، و غيره رشد قابل‌توجهي يافته و بخشي از مردم مسيرهاي غيرقانوني و كوتاه كسب درآمد را به مسيرهاي قانوني ولي طولاني كسب درآمد، ترجيح مي‌دهند. موارد مذكور سبب سلب امنيت بخصوص در سطح اقتصادي و درنتيجه توسعه‌نيافتگي استان شده است.