مروري بر روند تكامل سردۀ گون (باقلاييان) در دنياي قديم

در اين پژوهش، روند واگرايي و انشقاق بخش‌‌هاي مختلف سردۀ گون در دنياي قديم بررسي شده است. با بررسي مطالعات پيشين، گونه‌‌هاي گون به سه گروه ابتدايي، حد واسط و پيشرفته تقسيم مي‌‌شود. نقشه‌‌هاي پراكنش هريك از اين گروهها در دنياي قديم ارائه شده است.گروه ابتدايي به‌‌طور عمده شامل بخش‌هاي علفي كرك ساده و يك بخش خشكي‌‌پسند قديمي با ساقۀ چوبي و كرك دوشاخه‌اي است. اين گروه در دو قارۀ آسيا و آفريقا و به‌‌طور پراكنده در قارۀ اروپا انتشار دارد.گروه حد واسط، با اشكال بالشتكي خاردار اغلب در رشته‌‌كوههاي زاگرس و البرز و مناطق كوهستاني تركيه، لبنان و اردن پراكنده است؛ همچنين از طرف شرق به افغانستان، هندوكش و قسمت‌‌هاي جنوبي هيماليا گسترش دارد.گروه پيشرفته، داراي الگوي انتشار بسيار نامتجانسي است و قلمروي انتشار آن با گروه ابتدايي همخواني دارد. بخش‌‌هاي كرك ساده اغلب در پايين ۳۵ درجۀ عرض شمالي و بخش‌‌هاي كرك دوشاخه با فراواني بيشتر در بالاي ۳۵ درجۀ عرض شمالي پراكنده است. گون‌‌هاي يك‌‌ساله به‌‌صورت نامتجانس در هر سه گروه اصلي پراكنده است. در هر سه گروه، تكامل موازي در سطح بخش‌‌ها و گونه‌‌ها صورت گرفته است، در هر نقطۀ پراكنش، تعدادي از آنها انتشار محدود دارند و نيز برخي گونه‌‌ها با مكانيسم ژنتيك عملكردي (تنظيمي) و وراثتي (ساختاري) به تنوع غير ژنتيكي دست يافته و گونه‌‌هاي مجزا را به وجود آورده‌‌اند؛ به طوري كه در طبيعت با شرايط بوم‌‌شناختي همان مناطق سازش يافته‌‌اند و به تجديد حيات و انتشار خود ادامه مي‌‌دهند.