طراحي و روان سنجي «مقياس تاثير بازارچه هاي مرزي در زندگي مردمان بومي»

مقدمه: شهرهاي مرزي كشور داراي كمبودهاي بالقوه هستند و به نظر مي رسد وجود بازارچه هاي مرزي كمك شاياني به برطرف نمودن اين كمبودها، مي نمايد. هدف پژوهش حاضر، طراحي و روان سنجي مقياس تاثير بازارچه هاي مرزي در زندگي مردمان بومي مي باشد. روش كار: پژوهش حاضر به روش كيفي- كمي (روش شناختي) انجام شد. تعداد نمونه در مرحله كيفي 20 تن شامل مدرسين دانشگاه و كارشناسان در حوزه بازارچه هاي مرزي و جامعه شناسي بود. در مرحله كمي، روايي محتوا به روش كيفي و كمي (نسبت روايي محتوا)، روايي صوري (به روش كيفي) توسط 10 تن از اعضاي هيات علمي اندازه گيري شد. روايي سازه (تحليل عاملي اكتشافي و تاييدي) بترتيب با نمونه 744 و 200 تن از افراد بومي بازارچه هاي مرزي شيخ صالح (شهرستان ثلاث و بابا جاني) شوشمي ( شهرستان پاوه) تيله كوه (شهرستان گيلانغرب) در استان كرمانشاه؛ سيف سقز (شهرستان سقز) در استان كردستان؛ مهران (شهرستان مهران) در استان ايلام و كيله (شهرستان سردشت) در استان آذربايجان غربي به روش خوشه اي (با فرمول كوكران) بررسي شد. پايايي به روش همساني دروني با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ و ثبات به روش آزمون مجدد با فاصله 2 هفته با نمونه اي شامل 30 نفر از افراد بومي بازارچه هاي مرزي محاسبه شد. تحليل داده ها در نرم افزارهاي آماري اس پي اس اس نسخه 24 و آموس نسخه 22 انجام شد. يافته ها: در بخش كيفي، مقياس تاثير بازارچه هاي مرزي در زندگي مردمان بومي با 106 عبارت و 11 زير مقياس طراحي شد. در بخش كمي، روايي محتواي كيفي تاييد شد. روايي محتوا به روش كمي (نسبت روايي محتوا) 0.85 و تاييد گرديد. همچنين، روايي صوري مقياس نيز مورد تاييد بود. تحليل عاملي اكتشافي با 86 عبارت بررسي و در نهايت 46 عبارت و 5 زير مقياس تاييد گرديد. پايايي با روش همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ كل مقياس 0.87 و زير مقياس ها 0.95- 0.78و ثبات براي كل ابزار 0.93 و زير  مقياس ها 0.97- 0.91 بدست آمد. نتيجه گيري: مقياس تاثير بازارچه هاي مرزي در زندگي مردمان بومي ابزاري روا و پايا مي باشد. پيشنهاد مي شود جهت سنجش تاثير بازارچه هاي مرزي در زندگي مردمان بومي استفاده گردد.