مقايسه اثربخشي «گروه درماني شناختي - رفتاري» با «گروه درماني وجودي» بر روابط مادر- فرزند مادران كودكان استثنائي

مقدمه: زندگي براي انسان از راه تعامل و ارتباط ممكن مي شود و اصلي ترين منبع ارتباطي براي آدمي والدين هستند. هدف پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي گروه درماني شناختي -رفتاري و گروه درماني وجودي بر روابط مادر-  فرزند مادران كودكان استثنائي در سال1398  بود. روش كار: روش پژوهش حاضر از نوع نيمه تجربي و طرح پيش آزمون- پس آزمون با گروه كنترل و پيگيري  بود. جامعه آماري پژوهش شامل همه مادران داراي كودكان استثنائي  شهرستان قرچك در استان تهران بود كه داراي كودك مقطع ابتدايي داراي سن 6 الي 12 سال بودند  كه براساس آمار  150 تن بودند.  ابزار جمع اوري داده ها پرسشنامه جمعيت شناختي  و ارزشيابي رابطه مادر- كودك (Mother-Child Relationship Evaluation) بود. روايي  محتوا به روش كيفي و پايايي به روش همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ اندازه گيري شد. پيش آزمون بر روي 150 تن ارزشيابي رابطه مادر- كودك اجرا  شد. از بين  58 تن از مادراني كه داراي مشكل ارتباطي بودند (معني نمره كمتر تر از 140 از نمره 240)، 36 تن به صورت تصادفي ساده  انتخاب و در 3 گروه هر كدام 12 تن بصورت تصادفي ساده انتخاب  شدند.  گروه  هاي مداخله در 8 جلسه 90 دقيقه اي با روش گروه درماني شناختي- رفتاري و گروه درماني وجودي مورد مداخله گروه درماني  قرار گرفتند. هر سه گروه ارزشيابي رابطه مادر- كودك  را بعنوان پيش آزمون، پس آزمون و پس از يك ماه  پيگيري تكميل كردند. داده ها با نرم افزار اس پي اس اس نسخه 24 تحليل شدند.  يافته ها: رابطه مادر - فرزندي در گروه درماني شناختي- رفتاري  و گروه درماني وجودي و كنترل تفاوت وجود دارد. نتايج مقايسه زوجي نشان داد تفاوت نمره بين گروه درماني شناختي -رفتاري بر رابطه مادر -فرزندي و گروه كنترل معنادار بود. علاوه بر، اين تفاوت نمره گروه درماني وجودي و گروه كنترل نيز معنادار بود (0.01≥P). ولي تفاوت معناداري بين نمره در گروه درماني شناختي - رفتاري و گروه درماني وجودي وجود نداشت. همچنين مقايسه درون گروهي نشانگر پايداري نتايج در طول زمان بود. نتيجه گيري: گروه درماني شناختي- رفتاري  و گروه درماني وجودي مي تواند موجب بهبود روابط مادر- فرزندي درمادران  كودكان استثنائي شود دهد. بنابراين، مشاوران و درمانگران مي توانند از روش مذكور براي بهبود روابط مادر- فرزندي استفاده كنند.