مقايسه اثربخشي «درمان مبتني بر دلبستگي» و «رفتاردرماني مناظره اي» بر سبك‌هاي پاسخ به غذا و ولع غذا در دختران نوجوان مبتلا به چاقي

مقدمه: چاقي از مهم ترين مشكلات بشري است كه سلامتي جسمي و رواني را به خطر مي اندازد. هدف پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر دلبستگي و رفتاردرماني مناظره اي بر سبك‌هاي پاسخ به غذا و ولع غذا دختران نوجوان مبتلا به چاقي بود. روش كار: روش پژوهش نيمه تجربي از نوع طرح پيش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماري شامل تمامي دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر ساري در سال تحصيلي 99-1398 بودند. نمونه پژوهش شامل 36 دختر نوجوان مبتلا به چاقي بودند كه به روش نمونه گيري خوشه اي انتخاب و به روش تصادفي ساده در 3 گروه شامل، گروه اول تحت درمان مبتني بر دلبستگي ،  گروه دوم تحت رفتاردرماني مناظره اي و پيگيري (2ماهه) و گروه كنترل قرار گرفتند. جمع آوري داده ها به وسيله پرسشنامه جمعيت شناختي، مقياس سبك‌هاي پاسخ‌ به غذا (Food Response Styles Scale) و پرسشنامه‌ ولع غذا ، (Food-Cravings Questionnaire) انجام شد. روايي ابزارها سنجيده نشده و به پژوهش هاي پيشين اكتفا شد و پايايي به روش همساني دروني با محاسبه ضريب آلفا كرونباخ بررسي شد. هر 2 گروه مداخله، آموزش در 10 جلسه (90 دقيقه اي) دريافت كردند. داده ها در نرم افزار آماري اس پي اس اس نسخه 23 تحليل شد. يافته ها: هر 2 روش درماني در سبك‌هاي پاسخ‌ به غذا و ولع غذا با اثربخشي معناداري همراه بودند (0.01 P). همچنين نتايج نشان داد كه رفتاردرماني مناظره اي در مقايسه با درمان مبتني بر دلبستگي در سبك‌هاي پاسخ‌  به غذا و ولع غذا اثربخشي بيشتري داشته است. نتايج پيگيري 2 ماه مداخله نشان دهنده ثبات درمان مي باشد (0.01 P). نتيجه گيري: هر 2  روش درمان مبتني بر دلبستگي و رفتاردرماني مناظره اي بر سبك‌هاي پاسخ‌ به غذا و ولع غذا در دختران نوجوان مبتلا به چاقي مؤثر مي باشند. لذا پيشنهاد مي شود روش هاي فوق در مراكز درماني غدد و چاقي براي نوجوانان مبتلا به چاقي استفاده شود.