مدل يابي عوامل كالبدي مؤثر بر طراحي فضاهاي درماني با تأكيد بر كاهش ميزان افسردگي بيماران با بهره گيري از روش تحليل مسير

مقدمه: بشر نيازمند فضايي است كه او را در مقابل تأثيرات محيط محافظت نمايد. اين فضا شامل جنبه‌هاي كالبدي، اجتماعي و رواني است و طراحي مناسب محيط كالبدي در فضاهاي درماني، بايد نشاط آور و روح بخش باشد تا به ميزان زيادي بر كاهش افسردگي بيماران، تاثير بگذارد. هدف اين پژوهش ارائه مدل جهت طراحي فضاهاي درماني با تكيه بر كاهش افسردگي بيماران بود. مواد و روش كار: روش تحقيق از نوع تركيبي (كمي- كيفي) است كه در خرداد ماه سال ۱۴۰۰ تكميل شد. استخراج عوامل مؤثر بر كاهش افسردگي از ديدگاه متخصصين و كاربران در سه گام انجام گرديد. گام اول شامل تحليل محتواي اسنادي و اجراي تكنيك دلفي، با استفاده از روش نمونه گيري در دسترس بود. در گام دوم، پيمايش كاربران و توزيع پرسشنامه بين ۲۰۵ نفر از بيماران بستري شده، با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي و با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. در گام سوم مدل يابي با استفاده از روش تحليل مسير و با استفاده از نرم افزار AMOS انجام و روابط بين عوامل، شاخص هاي برازش و ضريب تعيين آن ها در مدل مشخص شد. يافته ها: در حوزه ي مؤلفه هاي كالبدي هفت عامل اصلي بر كاهش افسردگي از نظر بيماران در طراحي فضاهاي درماني شامل: عوامل ادراك بصري، طبيعت گرايي، عملكرد گرايي، ايمني جسمي، فرآيند منطقي، ايمني رواني و تنوع پذيري مؤثر است. سه بعد از نتايج در چرخه هاي مستخرج از مدل ارائه شد كه در اين ابعاد ادراك بصري داراي دو تأثير است يكي با تأثير مستقيم تنوع پذيري به ميزان ۴۹% و ديگري با ميانجي گري طبيعت گرايي حدود ۴۰% بر مدل تأثير مي گذارد. نتيجه گيري: مدل يابي عوامل كالبدي مؤثر بر طراحي فضاهاي درماني با بهره گيري از روش تحليل مسير، منجر به كاهش ميزان افسردگي در بيماران شد.