شناسايي ابعاد و مؤلفه هاي ارتقاي مشاركت دانشجويان در نظام مديريت دانشگاهي ايران

نظام مديريت دانشگاهي بازوي اجرايي حكمراني دانشگاهي و سازمان دهنده، هماهنگ كننده و ناظر بر فرايندهاي حوزه هاي عملكردي دانشگاه است. بخشي از توسعه اجتماعي دانشگاه در گرو حضور فراگير و تعاملي ذينفعان دانشگاه در اين نظام است. هدف اين پژوهش شناسايي مؤلفه ها و ابعاد ارتقاي مشاركت دانشجويان در نظام مديريت دانشگاهي ايران در قالب يك مطالعه موردي و روش تحقيق آميخته اكتشافي در دو بخش كيفي و كمّي بود. در بخش كيفي براي شناسايي ابعاد و مؤلفه هاي مؤثر بر مشاركت دانشجويان با روش هدفمند قضاوتي، نمونه اي شامل63 مطالعه در زمينه تحقيق انتخاب و با مرور روشمند آنها 70 مؤلفه احصا شد. از طريق ابزار مصاحبه نيمه ساختاريافته با گروهي از خبرگان متشكل از 17 نفر از صاحبنظران دانشگاهي، 61 مؤلفه تعيين و سپس با روش دلفي فازي اولويت بندي و در 5 بُعد دسته بندي شدند. در بخش كمّي وضعيت موجود مشاركت دانشجويان در قالب روش توصيفي- پيمايشي، از طريق ابزار پرسشنامه محقق ساخته از ديدگاه 909 نفر نمونه آماري منتخب با روش نمونه گيري تصادفي ساده از جامعه ذينفعان داخلي دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات با كمك نرم افزار SPSS آزمون شد. يافته‌ها نشان داد كه مشاركت دانشجويان در نظام مديريت دانشگاهي در ايران وضعيت مطلوبي ندارد كه نبود تمايل به كار گروهي در كنار تمركزگرايي دانشگاه ها و ضعف ساختارهاي مشاركتي از موانع مهم آن است. همچنين 61 مؤلفه بر ارتقاي مشاركت دانشجويان در نظام مديريت دانشگاهي ايران مؤثرند كه اين مؤلفه ها در پنج بُعد ساختاري و مديريتي (11مؤلفه)، نهادي (7 مؤلفه)، فرهنگي و اجتماعي (7 مؤلفه)، فردي (25 مؤلفه) و ارزشي (11مؤلفه) دسته بندي شدند. تقويت اين مؤلفه ها مي تواند به ارتقاي نظام مديريت دانشگاهي به يك نظام شورايي منجر شود.