تفوق و برتري صلاحيت ديوان كيفري بين‌المللي بر صلاحيت ديوان دادگستري بين‌المللي در امر رسيدگي به تجاوز سايبري

زمينه و هدف: در 17 جولاي 2018، دو دهه پس از تصويب اساسنامه رم، ديوان كيفري بين‌المللي (ICC) صلاحيت خود را در مورد جنايت تجاوز فعال كرد. اين جنايت در سال 2010 توسط مجمع كشورهاي عضو اساسنامه رم (ASP) به‌عنوان يك عنصر مادي از رفتار دولت تعريف شد. «جنايت تجاوز» در وضعيتي است كه به طور مؤثر كنترل يا هدايت اقدامات سياسي يا نظامي يك دولت را به همراه دارد و اقدامش نقض آشكار منشور ملل متحد به حساب مي‌آيد. هدف از انجام اين پژوهش بررسي حيطه صلاحيت‌هاي ديوان كيفري بين‌المللي و ديوان دادگستري بين‌المللي در رسيدگي به جنايت تجاوز با تأكيد بر تجاوز سايبري است. روش: اين پژوهش، به شكل توصيفي – تحليلي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. يافته‌ها و نتايج: منظور از تجاوز سايبري، تجاوزي است كه از سوي شبكه‌هاي متمركز بر رايانه صورت پذيرفته و به منظور انتساب حملات سايبري به دولت نيز ضرورت دارد تا معيار كنترل مؤثر مورد توجه قرار گيرد. در رسيدگي و احراز تجاوز سايبري، شوراي امنيت داراي حقِّ اولويت است و ليكن اين تقدم به منزله‌ي صلاحيت انحصاري شورا نيست. ديوان كيفري بين‌المللي داراي دو رژيم صلاحيتي درباره‌ي تجاوز سايبري است. رژيم اول، طبق ارجاعات دولتي يا تحقيقات مقتضي، توسط دادستان آغاز شود و مورد دوم، با ارجاعات شوراي امنيت شروع گردد. نتيجه ديگر تحقيق نشان مي‌دهد كه صلاحيت ديوان كيفري بين‌المللي در رسيدگي به تجاوز سايبري نسبت به صلاحيت ديوان دادگستري بين‌المللي داراي رجحان است. اين برتري ناشي از شرايط ساختاري ICC و همچنين قضات اين ديوان است.