بررسي ماهواره اي - همديد بارش هاي فراگير برف در غرب ايران

در پژوهش حاضر به منظور بررسي ماهواره‌اي همديد بارش‌هاي سنگين و فراگير برف در غرب كشور، از داده‌هاي 16 ايستگاه همديد طي دوره 20 ساله(2000 تا 2019) استفاده شده است. در اين راستا براي شناسايي ساختار جو در سطوح فوقاني از داده‌هاي رطوبت، فشار سطح زمين، ارتفاع ژئوپتانسيل، مولفه‌هاي مداري و نصف‌النهاري باد، دماي هوا و نمايه ناپايداري با تفكيك 2/5*2/5 درجه‌اي از تارنماي مركز ملي پيش‌بيني محيطي/ علوم جو آمريكا(NCEP/NCAR) اخذ و نقشه‌هاي همديد تهيه گرديد. جهت واكاوي سطوح پوششي برف نيز از تصاوير ماهواره‌ MODIS سنجنده‌هاي Aqua و Terra استفاده شد و براي تشخيص سطوح برفي، نمايه نرمال شده تفاضلي برف بكارگرفته شد. نتايج نشان داد با تشكيل يك چرخند قوي در سطح زمين روي عراق، هواي ناپايدار و آشفته‌اي بوجود مي‌آيد كه سبب مي‌شود تا موجبات عروج بسته هوا تسريع يافته و با صعود سريع، بخارآب موجود در جو به بارش برف تبديل شود. همچنين رخداد شيو شديد فشاري با بيش از 12 هكتوپاسكال در منطقه، جبهه قوي‌اي كه در پشت آن هواي سرد عرض‌هاي بالا و در مقابل آن هواي گرم عرض‌هاي پايين ايجاد مي‌شود، مسبب توفان‌هاي شديد برفي مي‌شود كه بيش از 60 الي 70 درصد پهنه مورد بررسي را در برمي‌گيرد. تراز مياني جو نيز با ريزش هواي سرد يك ناوه عميق با عمق بيش از 25 درجه عرض جغرافيايي همراه بوده كه گاها با هسته سردچال همراه شده است و تاوايي شديد و صعود سريع بسته هوا را ايجاد كرده است. همچنين نتايج حاصل از اعمال نمايه نرمال شده تفاضلي برف نشان داد با استقرار سامانه‌هاي جوي مذكور، اكثر مناطق غربي ايران در قلمرو پوشش برف قرار گرفته است و از طرفي مي‌توان اين نمايه را نمايه‌اي كاربردي در بررسي نواحي فاقد ايستگاه و داده دانست.