نقد و بررسي ظرفيت هاي مطالعات زيستي - ديني (نوروفلسفه، علوم شناختي دين، هوش معنوي)

بعد از پيدايي و رشد مطالعات زيستي-ديني، ژنتيك رفتاري و علم ژنتيك مولكولي، زمين و ساحت ديگري تعريف و در نتيجه براي شناخت اين دسته از مسائل از جمله منشاء دين‌ورزي، محققان به سراغ دانش بيولوژي و عصب‌شناسي رفته و در راستاي كند و كاو پيرامون عامل گرايش‌هاي ديني ، عواملي از جمله VMAT2 موسوم به «ژن خدا» را آدرس مي دهند. تمركز تلاش اين دسته، ارائه نقشه كامل باورهاي مذهبي بر مكانيزم‌هاي مغزي و سيستم عصبي آن بوده و اساسا پايه ژنتيكي را براي آن مكانيزم‌هاي مغزي ارائه مي‌دهند. در اين راستاست كه آنان ماركرهاي ژنتيكي و هوش معنوي (SQ) را در كنار ديگر هوش‌هاي بشري معرفي و بر اين باورند كه پايه هاي عصبي استعلايي معنوي نيز بر ساخته صرف از اين بنياد ها هستند.پيش‌فرض رايج بر اين است كه اين نوع مطالعات به دليل اتخاذ رويكردهاي تجربي، تكاملي و فرگشتي كاملا ضدديني و يا لااقل مبتلا به مشكل تقليل‌گرايي است با اين وجود، كوشش اين خامه بر آن است تا نشان دهد كه التزام به تنكردشناسي (فيزيولوژيك) ديني و فرگشت مغزي‌، مي‌تواند بستري را براي پاسخ به انتقادات پوزيتويستي بر اديان نيز فراهم نمايد.