ارائه مدلي براي ارتقاي صلاحيت‌هاي حرفه‌اي مشاوران آموزشي در ارائه خدمات به دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول (مطالعه موردي: آموزش پرورش شهر تهران)

هدف: اين تحقيق با هدف ارائه مدلي براي ارتقاي صلاحيت‌هاي حرفه‌اي مشاوران آموزشي در ارائه خدمات به دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول انجام شد. مواد و روش‌ها: روش پژوهش حاضر، توصيفي و از نوع اكتشافي و از حيث رويكرد، تركيبي (كيفي-كمي) بود. در بدو كار در بخش كيفي مبتني بر اجراي مصاحبه‌هاي اكتشافي به صورت نيمه‌ساختاريافته با خبرگان، ابعاد و مؤلفه‌ها شناسايي و در بخش كمي با بهره‌گيري از پرسشنامه، نسبت به جمع‌آوري داده‌ها اقدام شد. مشاركت‌كنندگان در بخش كيفي 14 خبره حوزه مشاوره را شامل مي‌گرديد كه با استفاده از شيوه نمونه‌گيري غيراحتمالي هدفمند (از نوع قضاوتي) انتخاب شدند. در بخش كمي جامعه آماري شامل كليه مشاوران مناطق 19 گانه شهر تهران فعال در مدارس دخترانه و پسرانه در مقطع متوسطه اول (900 مشاور) بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي، نمونه‌گيري انجام و براي مشخص كردن حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد كه 269 نفر بدست آمد. با عنايت به دو بخشي بودن تحقيق (كيفي و كمي) لذا روايي و پايايي ابزارهاي تحقيق نيز در دو بخش مطرح شد به گونه‌اي كه در بخش كيفي براي سنجش روايي داده‌هاي كيفي از معيارهاي قابليت (گوبا و لينكلن ، 2000) استفاده شد و از منظر 4 معيار؛ اعتبار، انتقال‌پذيري، اطمينان‌پذيري و تأييدپذيري، مورد تأييد قرار گرفت. هم‌چنين براي محاسبه پايايي در اين بخش، 4 مصاحبه به‌طور نمونه انتخاب و سپس هر كدام از آن‌ها در فاصله زماني مشخص دوباره انجام و كدگذاري شدند. سپس كدهاي مشخص شده در 2 فاصله زماني با هم مقايسه شدند. پايايي بازآزمايي مصاحبه‌هاي انجام شده 0/81 محاسبه گرديد كه نشان از پايا بودن كدگذاري‌هاست. در بخش كمي براي سنجش روايي از 3 روش؛ روايي محتوا، آزمون روايي همگرا و روايي واگرا و براي سنجش پايايي از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده گرديد. هم‌چنين روش تحليل داده‌ها در بخش كيفي، استفاده از روش تحليل تم و در بخش كمي، اطلاعات موجود در پرسشنامه‌ها كدگذاري و با استفاده از نرم‌افزار‌هاي آماري اس.پي.اس.اس  و ليزرل. در دو بخش توصيفي و استنباطي مورد تحليل قرار گرفت. ضمنا سطح معناداري در تمامي فرضيه‌هاي تحقيق (α=0/ 05) در نظر گرفته شده است. بحث و نتيجه‌گيري: يافته‌هاي بدست آمده از تحليل داده‌هاي كيفي نشان داد كه مدل ارتقاي صلاحيت‌هاي حرفه‌اي مشاوران آموزشي 4 بعد و 18 مؤلفه را در بر مي‌گيرد. به‌طوري كه ابعاد مهارت‌هاي فني فرد مشاور (مشتمل بر 4 مؤلفه)، ويژگي‌هاي شخصيتي فرد مشاور (مشتمل بر 6 مؤلفه)، مهارت‌هاي مديريتي فرد مشاور (مشتمل بر3 مؤلفه) و نهايتاً مهارت‌هاي روان‌شناختي فرد مشاور (مشتمل بر 5 مؤلفه) مي‌توانند واريانس صلاحيت‌هاي حرفه‌اي مشاوران در ارائه خدمات به دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول را در سطح اطمينان 95 درصد به خوبي تببين نمايند. ضمن اينكه در ميان 4 متغير مستقل مدل تحقيق، متغير ويژگي‌هاي شخصيتي فرد مشاور بيشترين تببين‌كننده واريانس صلاحيت‌هاي حرفه‌اي مشاوران در ارائه خدمات به دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول به مقدار 0/96 و پس از آن متغير مهارت‌هاي روان‌شناختي فرد مشاور با 0/76 قرار داشتند.