مدلسازي پتانسيل توليد و ارزيابي كمي تناسب اراضي براي كشت گندم در برخي خاك‌هاي آهكي جنوب بهبهان

براي شناخت محدوديت هاي محيطي توليد و برنامه ريزي صحيح كشت، ارزيابي تناسب اراضي و تخمين پتانسيل امري ضروري است. بنابراين مطالعه حاضر با هدف، تخمين و مدلسازي پتانسيل توليد با مدل‌هاي مختلف رگرسيون و ارزيابي كمي تناسب اراضي براي كشت گندم در برخي خاك‌هاي آهكي جنوب بهبهان صورت گرفت. كه جهت نيل به اين اهداف از مطالعات خاكشناسي نيمه تفصيلي منطقه سردشت بهبهان براي استخراج داده‌هاي خاك جهت تناسب اراضي استفاده شد، مبناي ارزيابي كيفي، تطابق مشخصات اقليمي، توپوگرافي و ويژگي هاي خاك منطقه با نيازهاي رويشي گندم با استفاده از جداول سايس در روش پارامتريك ريشه دوم بود و مبناي ارزيابي كمي، عملكرد در واحد سطح و پتانسيل توليد در نظر گرفته شد. پتانسيل تابشي-گرمائي توليد گندم، متوسط پتانسيل توليد زمين با استفاده از روش ريشه دوم و ميانگين عملكرد زارع به ترتيب 7121، 3885 و 3255كيلوگرم در هكتار و نسبتأ مناسب(S2) تا نامناسب(N) متغير مي‌باشد، به طوري كه غالب اراضي در كلاس تناسب متوسط S2 قرار دارند و فقط حدود 5 درصد اراضي در كلاس نامناسب N قرار دارند. بنابراين كاهش عملكرد موجود در برخي واحدهاي اراضي بواسطه تأثير عوامل محدودكننده از قبيل آهك، بافت و شوري و قليائيت است. طبق نتايج مدلسازي پتاتسيل توليد به روش رگرسيون استاندارد و گام به گام، مقادير ضريب تبيين به ترتيب 0/84 و 0/82 و خطاي استاندارد (ME) برابر 0/52 و 0/59 و در روش منحني تخمين براي مدل خطي، درجه دوم و درجه سوم، ضريب تبيين به ترتيب 0/90، 0/91 و 0/92 و خطاي استاندارد 0/51، 0/50 و0/50 محاسبه شد. بنابراين روش منحني تخمين درجه سوم كه از مدل رشد فائو براي پيش‌بيني عملكرد محصول استفاده نموده است داراي كارايي بهتري نسبت به مدل رگرسيون استاندارد و گام به گام است كه فقط از اثر ويژگي هاي سرزمين و عملكرد مشاهده شده استفاده نموده است. بنابراين با توجه به نقش مؤثر و استراتژيك محصول گندم در منطقه، شناسايي محدوديت‌هاي توليد اراضي جهت مديريت بهينه و مدلسازي پتانسيل توليد در منطقه از نتايج اين پژوهش مي‌باشد.