درآمدي بر تقسيم كارِ طبقاتي به عنوان نمودي از مفهوم عدالت در شاهنامه فردوسي

پادشاه در معتقدات ايران باستان همواره داراي جايگاهي ويژه بوده و چنين تصور مي‌شده كه اين مقام از سوي خداوند به وي تفويض شده است. بنابر همين انديشه، عالم مادي تصويري زميني از مينو است و همانگونه كه خداوند نظم دهندۀ عالم هستي به شمار مي‌رود پادشاه نيز به عنوان جانشين خدا بر روي زمين وظيفۀ نظم بخشيدن به گيتي را بر عهده دارد. حكومت بر اساس اشه و برقراري نظم كيهاني از مهم‌ترين و محوري‌ترين مفاهيم انديشۀ فلسفي ايران باستان است كه بارزترين تجلي‌اش در مفهوم «عدالت» بروز مي‌يابد. از جنبه‌هاي مهم عدالت در اين نظام انديشه‌اي حفظ نظام طبقاتي و عمل كردن افراد هر طبقه بر اساس خويشكاري‌هاي تعريف شده براي اوست كه با هدف اجتناب از بر هم خوردن نظم اجتماع پراهميت تلقي‌مي‌شود. در اين پژوهش به روش توصيفي ـ تحليلي نشان داده شد كه تناسب بين طبقات اجتماعي كه جلوه‌اي از آن در قواي روحاني انساني نيز ظهور مي‌يابد چگونه با مفهوم عدالت پيوند مي‌يابد. در اين باره اعطاي لقب «عادل» به انوشيروان ساساني كه التزام ويژه‌اي به حفظ اين نظام طبقاتي داشت محل تأمل خواهد بود. موردكاوي در متن شاهنامه فردوسي انجام گرفته‌ است.