«امير پازواري» و «اميري» در بستر پژوهش‌هاي ادبيات عامه مازندران

زندگي‏نامۀ امير پازواري، مشهورترين بومي‏‌سراي مازندران، با نبود سندي در تاريخ و ادبيات با گمانه‌‏زني‏هاي بسياري همراه شده، نيز انتساب اميري‏هاي گردآوري‌شده به امير پازواري مورد مناقشه است. ازاين‏رو اين جستار با بررسي پژوهش‏‌هاي انجام‌شده به روش كتابخانه‌‏اي درباره امير پازواري و اميري، در صدد برآمده است تا بازنمايي درستي از اين شاعر بومي‏‌سرا و سروده‌‏هايش ارائه دهد. نقد و بررسي‏ پژوهش‏‌هاي مختلف نشان مي‏دهد با توجه به مبهم بودن دوران زندگي شاعر، نامشخص بودن زمان و مكان وفات او و صحت يا عدم ‏‏صحت انتساب به پازوار بايد با ترديد به هويت شاعري كه به پازواري شهرت يافته است، نگريست، زيرا پازواري بودن امير فاقد سند تاريخي است و به‌‏موجب تسامح و جابه‏‌جايي پسوند مازندراني و جايگزيني پسوند پازواري رواج يافته است. نيز در كهن‌‏ترين و مفصل‌‏ترين نسخه يافت‌شده، اميريِ معروفي كه بدان بر پازواري بودن شاعر استناد مي‌‏شد، وجود ندارد. اميري‌‏هاي گردآوري‌شده در كنزالاسرار مازندراني كه بعدها با نام ديوان امير پازواري چاپ شده، سروده شخص امير پازواري نيست. وجود اشعار ديگر شعرا با استناد به كنزالاسرار مازندراني، بررسي سبك‌‏شناسانه اميري‌‏ها به‌‏ويژه تقابل قدمت و تازگي استعمال افعال و واژه‏‌ها، اختلاف‌نظر محققان در وزن و قالب، نيز اختلاف تعداد اميري‏‌هاي چاپ‌شده مؤيد اين موضوع است.