عوامل مؤثر بر مهاجرت جوانان روستايي استان اردبيل با روش آميخته

جامعه‌ي ايران طي سه دهه‌ي اخير به شدت درگير پديده مهاجرت از روستا به شهر و آثار و تبعات اجتماعي – اقتصادي آن بوده است. رشد جمعيت حاشيه‌نشين، ظهور خرده فرهنگ‌هاي جديد، كاهش توليدات كشاورزي و افزايش تعداد كارگران غيرماهر و نيمه‌ماهر از نخستين و بارزترين وجوه اين پديده بوده است. اين پژوهش نيز با هدف بررسي و تحليل عوامل مؤثر بر مهاجرت جوانان روستايي در استان اردبيل در دو مرحله كيفي (داده بنياد) و كمي انجام گرفته است. به منظور جمع‌آوري داده‌ها در بخش كيفي از مصاحبه نيمه ساختاريافته استفاده شده است. جامعه‌ي آماري براي بخش كيفي مديران كل و معاونين سازمان جهاد كشاورزي، اداره ورزش و جوانان، تعاون روستايي، بانكهاي استان و اداره امور عشايري به تعداد 30 نفر انتخاب، كه بعد از اشباع نظري در مصاحبه، فرآيند كدگذاري انجام گرفت. جامعه‌ي آماري بخش كمي نيز تعداد 280 نفر از جوانان ساكن روستا در استان اردبيل بودند كه بر اساس جدول مورگان تعداد 162 نفر و بر اساس روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي انتخاب شدند. مجموعه داده‌هاي بدست‌آمده بعد از طي فرآيند مستمر كدگذاري‌هاي باز، محوري و انتخابي در قالب 90 كد باز، 59 مفهوم، 15 مقوله و 6 طبقه (شرايط مداخله‌گر، شرايط عِلي، شرايط محوري، پيامدها، راهبردها و شرايط زمينه‌اي) سازماندهي شدند. در نهايت با استفاده از نرم‌افزار Smart Pls، از برازشِ مدلِ بدست آمده اطمينان حاصل گرديد و تمامي روابط معني‌دار تشخيص داده شدند. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد مهمترين دلايل مهاجرت جوانان روستايي؛ فرسودگي خانه و محل سكونت، موقعيت اجتماعي و شهرت در شهر، دسترسي سخت به خدمات كشاورزي و دامپروري، رسيدن به آرزوهاي خود در شهرها، امنيت و ثبات در زندگي شهري و دسترسي به اطلاعات و رسانه‌هاي جمعي مي‌باشد.