بررسي خصوصيات عملكرد، كيفيت علوفه و كارآيي مصرف آب سورگوم علوفه‌اي ( Sorghum bicolor L. Moench) در پاسخ به سطوح مختلف تنش خشكي و نيتروژن

به‌منظور بررسي اثر سطوح مختلف تنش خشكي و كود نيتروژن بر توليد ماده خشك و پروتئين، كارآيي مصرف آب و همچنين ويژگي‌هاي كيفي علوفه سورگوم، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در كرج طي سال زراعي 1397 اجرا شد. تنش خشكي در سه سطح (بدون تنش، تنش متوسط و شديد؛ به‌ترتيب شامل تأمين 100، 75 و 50 درصد كمبود رطوبت خاك) به‌عنوان عامل اصلي و مصرف كود نيتروژن از منبع اوره در چهار سطح (0، 150، 300 و 450 كيلوگرم در هكتار) به‌عنوان عامل فرعي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بيش‌ترين عملكرد ماده خشك و پروتئين (به‌ترتيب 40.03 و 3.48 تن در هكتار) و حداكثر ارتفاع بوته (224 سانتي‌متر) با آبياري كامل و مصرف 450 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به‌دست آمد، درحالي‌كه حداكثر كارآيي مصرف آب براي توليد ماده خشك و پروتئين (به‌ترتيب 6.793 و 60.672 كيلوگرم بر مترمكعب) تحت تنش متوسط و با مصرف 450 كيلوگرم نيتروژن در هكتار حاصل گرديد. با افزايش مصرف كود نيتروژن از صفر به 450 كيلوگرم در هكتار تحت شرايط آبياري كامل، تنش متوسط و تنش شديد، عملكرد ماده خشك به‌ترتيب 167، 181 و 101 درصد، عملكرد پروتئين به‌ترتيب 238، 284 و 174 درصد، محتوي پروتئين علوفه به‌ترتيب 27، 36 و 39 درصد و ارزش نسبي علوفه به‌ترتيب 8، 6 و 2 درصد افزايش يافت. به‌طوركلي به‌منظور دستيابي به حداكثر كميت و كيفيت علوفه و بالاترين كارآيي مصرف آب در شرايط آبياري مطلوب و تنش متوسط مصرف 450 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و در شرايط تنش شديد مصرف 300 كيلوگرم نيتروژن در هكتار قابل‌توصيه خواهد بود.