اثر پرايمينگ بذر و محلول‌پاشي تنظيم كننده‌هاي رشد بر تغييرات مورفوفيزيولوژيكي و عملكرد دانه و روغن گلرنگ تحت تنش كم آبي

به‌منظور بررسي اثر پرايمينگ و محلول‌پاشي تنظيم كننده‌هاي رشد بر تغييرات مورفوفيزيولوژيكي و عملكرد دانه روغن گلرنگ پديده تحت تنش كم آبي، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس به‌صورت كشت پاييزه طي سال زراعي‌ 97 - 1396 به‌صورت كرت‌هاي يك‌بار خرد شده بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عوامل آزمايشي شامل سه سطح آبياري (آبياري كامل (قطع آبياري تا تخليه 25 درصد آب قابل استفاده)، كم آبياري متوسط (قطع آبياري تا تخليه 45 درصد آب قابل استفاده)، كم آبياري شديد (قطع آبياري تا تخليه 65 درصد آب قابل استفاده)) در مرحله گلدهي تا پايان دوره رشد در كرت‌هاي اصلي و پنج سطح پرايمينگ بذر و محلول‌پاشي بوته‌ها (آب خالص، جيبرليك اسيد، ساليسيليك اسيد، آسكوربيك اسيد، هيوميك اسيد) به همراه يك تيمار شاهد (بدون پرايمينگ و محلول‌پاشي) به عنوان كرت‌هاي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه با كاهش آبياري تا سطح كم آبي شديد عملكرد و روغن دانه به ترتيب كاهش 41.31 و 43.46 درصدي و معني‌داري (P 0.01) نسبت به آبياري مطلوب داشت. همچنين با كاهش آب آبياري تا سطح كم آبي متوسط، مقدار مالون دي آلدهيد افزايش 15.92 درصدي و معني‌داري نسبت به آبياري مطلوب داشت. با پرايمينگ و محلول‌پاشي تنظيم كننده‌هاي رشد، ارتفاع، كلروفيل كل، عملكرد و روغن دانه افزايش و مالون دي‌آلدهيد كاهش معني‌داري (P 0.01) داشت. بر اساس نتايج كلي، تنش خشكي بر خصوصيات مورفولوژيكي و عملكرد و درصد روغن دانه گلرنگ تأثير منفي داشت. با پرايمينگ توسط آب خالص هر چند صفات فيزيولوژيكي و عملكرد بهبود يافت اما تفاوت معني‌داري با تيمار شاهد نداشت. محلول‌پاشي تنظيم كننده‌هاي رشد با افزايش مقدار كلروفيل كل و بهبود رشد نقش مهمي در افزايش عملكرد داشت.