اثر متانول بر عملكرد، انتقال ماده خشك و فرايند پر شدن دانه گندم (.Triticum aestivum L) تحت شرايط قطع آبياري

به‌منظور بررسي تاثير محلول‌پاشي متانول بر عملكرد، مولفه‌هاي پر شدن دانه و انتقال ماده خشك گندم تحت شرايط قطع آبياري، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه محقق اردبيلي در سال 98-1397 اجرا شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل سطوح آبياري (آبياري كامل به‌عنوان شاهد، قطع آبياري در50 درصد مراحل سنبلهدهي و آبستني به‌ترتيب به‌عنوان محدوديت ملايم و شديد آبي بر اساس كد 55 و 43 مقياس BBCH) و محلول‌پاشي متانول در چهار سطح (محلول‌پاشي با آب به‌عنوان شاهد و محلول‌پاشي 10، 20 و 30 درصد حجمي متانول) بود. نتايج نشان داد بيش‌ترين سهم انتقال ماده خشك از اندام‌هاي هوايي (20.52 درصد) و مشاركت ذخاير ساقه در عملكرد دانه (42/16 درصد) در قطع آبياري در مرحله آبستني و عدم محلول‌پاشي به‌دست آمد. بيش‌ترين طول دوره و دوره مؤثر پرشدن دانه (به‌ترتيب 33.62 و 29.33 روز) در شرايط آبياري كامل و در سطوح بالاي متانول (30 درصد حجمي) و كم‌ترين آن در عدم محلول‌پاشي و تحت شرايط قطع آبياري در مرحله آبستني به-دست آمد. همچنين نتايج نشان داد كه يك افزايش 46.98، 194.17، 37.54، 69.82 و 15.96 درصدي به‌ترتيب در عملكرد دانه، شاخص سطح برگ، شاخص كلروفيل، ميزان فتوسنتز جاري و سهم اين فرآيند در عملكرد دانه در محلول‌پاشي 30 درصد حجمي متانول در شرايط آبياري كامل نسبت به عدم محلول‌پاشي در شرايط قطع آبياري در مرحله آبستني وجود داشت. بر اساس نتايج اين بررسي به نظر مي‌رسد محلول‌پاشي متانول مي‌تواند به‌عنوان يك روش مناسب براي افزايش عملكرد دانه در شرايط محدوديت آبي به كار برده شود.