نيادوستي و رابطه آن با گرايش به رفتارهاي پرخطر با تعديلگري وضعيت اقتصادي-اجتماعي در بين دانش‌آموزان شهرستان ملكان در سال 1399

مقدمه: رفتارهاي پرخطر به رفتارهايي گفته مي‌شود كه سلامت و بهزيستي جسمي، روان‌شناختي و اجتماعي افراد و جامعه را به خطر مي‌اندازد. دوره‌ نوجواني كه با تغييرات جسماني، روان‌شناختي و اجتماعي گسترده همراه است، به دليل خودمحوري و عدم درك مناسب نوجوانان از رفتارهاي خود، مرحله‌ مهمي براي شروع رفتارهاي پرخطر محسوب مي‌شود. رفتارهاي پرخطر و گرايش به آن در نوجوانان از عوامل مهم به خطر افتادن سلامت جامعه است. مطالعه حاضر با هدف بررسي نيادوستي و رابطه آن با گرايش به رفتارهاي پرخطر در بين دانش‌آموزان شهرستان ملكان صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگي است. جامعه آماري شامل همه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع تحصيلي متوسطه اول و دوم شهرستان ملكان بود. حجم نمونه پژوهش ۶۴۰ دانش‌آموز بود كه از بين دانش‌آموزان مقطع متوسطه اول و دوم شهرستان ملكان به‌صورت سهميه‌اي انتخاب شدند. ابزارهاي مورداستفاده در تحقيق شامل پرسشنامه گرايش به رفتارهاي پرخطر محمدخاني، پرسشنامه رابطه نوه_پدر/مادربزرگ الدر_كانگر و پرسشنامه وضعيت اقتصادي_اجتماعي قدرت‌نما بود. تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون همبستگي پيرسون، رگرسيون خطي چندگانه و رگرسيون سلسله‌ مراتبي انجام شد. يافته‌ها: بين نيادوستي و گرايش به رفتارهاي پرخطر در بين دانش‌آموزان رابطه آماري معنادار و معكوس وجود دارد. همچنين بين وضعيت اقتصادي_اجتماعي و گرايش به رفتارهاي پرخطر در بين دانش‌آموزان رابطه آماري معنادار و معكوس وجود دارد. نتايج پژوهش نشان داد كه وضعيت اقتصادي_اجتماعي، رابطه بين نيادوستي و گرايش به رفتارهاي پرخطر را تعديل مي‌كند. بحث: شكاف بين والدين و فرزندان، درك و فهم والدين و نوجوانان را از هم كم مي‌كند و اختلافات بين آنان را دامن مي‌زند. از طرف ديگر اين شرايط سبب افزايش احساس تنهايي، انزوا، افسردگي، بزهكاري و انحرافات اجتماعي نوجوانان مي‌شود و آنان را دچار انواع مسائل و مشكلات فرهنگي و اجتماعي مي‌كند. بر اساس محاسبات آماري صورت‌گرفته و يافته‌هاي به‌دست‌آمده، با توجه به تأثير انكارناپذير رابطه نيادوستي و فرزندان بر وقوع رفتار بزهكارانه، افراد زماني كه دررسيدن به اهداف و آرزوهاي خود احساس محروميت و ناكامي مي‌كنند، به‌منظور تأمين نيازهاي رواني، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي خود مرتكب رفتارهايي مي‌شوند كه از سوي جامعه مناسب تلقي نمي‌شود.