سقيفه در تاريخ‌نگاري بلاذري با تأكيد بر أنساب الأشراف

سقيفه، مهم‌ترين رويداد تاريخ اسلام بعد از رحلت پيامبر(ص)، در منابع تاريخي از جايگاه خاصي برخوردار است و ابعاد مختلف آن، تحقيقات علمى فراوانى را به خود اختصاص داده است. در بررسي اين جريان، نگاه دقيق تر به گزارش هاي مورخان اوّليه، اهميتي ويژه دارد. بلاذري (279ق) در أنساب الأشراف كوشيده است آثار محدثان و اخباريان قديم را به صورت گسترده گرد آورد و به ضبط و ثبت اخبار سقيفه بپردازد.اين نوشتار، با روش تحليل محتوا به كالبدشكافي گزارش‌هاي بلاذري درباره سقيفه دست زده و بر آن است با شكستن قالب‌هاي كليشه‌اي گزارش‌هاي تاريخي، به مغز و جوهر كلام يا همان معارفي كه انديشه مورخ را شكل داده و در نوشته‌هاي او بازتاب يافته است، دست يابد. يافته‌هاي اين پژوهش، حاكي از آن است كه بلاذري جريان سقيفه را با شرح بيشتري نسبت به مورخان هم روزگارش چون ابن ‌هشام (213يا218ق)، محمد بن سعد (230ق) و يعقوبي (284ق) نگاشته و با نگاه كلي تري به اين حادثه پرداخته است. وي با اين كه بر مذهب اهل‌سنّت بود، روايات مخالف جانشيني ابوبكر را نيز بيان كرده و گزارشي از برخي منازعات سقيفه را نيز آورده است. چنين برمي‌آيد كه وابستگي بلاذري به خلفاي عباسي، در اين رويكردِ او به موضوع سقيفه، نقشي مهم داشته است.