مقايسۀ سبك غزل‌سرايي سعدي، مجدالدين همگر و امامي هروي

زمينه و هدف: سبك‌شناسي لايه اي نشان‌دهندۀ عمق معاني شعري از دريچه هاي ظاهري و دروني شعري، با توجه به زمينۀ فكري شاعر است. در اين مقاله با سبك‌شناسي لايه اي غزلهاي سه شاعر قرن هفتم «سعدي، مجد همگر و امامي هروي» پنج لايۀ آوايي، واژگاني، نحوي، بلاغي و ايدئولوژيك مورد ارزيابي قرار گرفته است. روش مطالعه: پژوهش حاضر به شيوۀ توصيفي تحليلي صورت پذيرفته و بمنظور طبيعي بودن نتايج، غزلهاي بررسي‌شده بشكل تصادفي گزينش شده است. يافته ها: نگرش سعدي به عشق، بعنوان امري هستي‌شناسانه، سبب توسيع اين مفهوم در سلوك فردي (مفهوم عشق در سبك عراقي) سلوك اجتماعي (توجه به ابعاد اجتماعي فضايل و رذايل) و سلوك هستي بسوي خير است. نگرش مجدالدين همگر نگرشي صرفاً فردي دربارۀ عشق است و تغزلي بودن مبناي لايه هاي ديگر شعري اوست. نزد امامي هروي انديشه هاي عرفاني و تصوف اصل هستند و لايه هاي ديگر شعري مبتني بر بيان انديشه هاي عرفاني است. نتيجه گيري: لايۀ ايدئولوژيك در نگرش اين شاعران سبب تأثير در چهار لايۀ ديگر شعري آنها شده است. همچنين وجود اشتراكات فراوان در سطوح مختلف كلام، ويژگيهاي منحصربفرد، هنجارگريزيهاي هنري و مشخّصه هاي سبك‌ساز سخن اين سه شاعر مطرح شده است.