شعر عصر مشروطه در برخورد با استعمار

زمينه و هدف: با آغاز جريان استعمار در دنيا كه با پيشرفتهاي صنعتي و تكنولوژيك مغرب زمين و سپس برتري نظامي و تسليحاتي آن به وجود آمد، عكس العملهاي فراواني در كشورهاي تحت استعمار شكل گرفت؛ يكي از واكنشهاي مهم دربرابر استعمارگران، در عالم شعر و ادب اتفاق افتاد و شاعران آزاد انديش اين ملل به بازتاب تجاوزات و جنايات استعمارگران پرداختند. شعر فارسي عصر مشروطه نيز در اين زمينه بسيار فعال بود و شاعران اين دوره با احساس تعهد فراواني كه به مردم و سرزمين خود داشتند، وارد عرصۀ مبارزات ضداستعماري شدند. در اين پژوهش سعي شده با مطالعۀ آثار مهم شعر فارسي عصر مشروطه، به بررسي انواع مواجهات و برخوردهاي شاعران اين دوره با پديده استعمار بپردازيم. روش مطالعه: روش اين پژوهش مبتني بر مطالعه كتابخانه اي و روش توصيفي-تحليلي است. يافته ها: بررسي شعر اين دوره نشان ميدهد شاعران اين عصر با مسئلۀ استعمار به هشت صورت عمده برخورد كرده اند: شرق گرايي، نقد غرب و مدنيت غربي، تحريم كالاهاي غربي، استعمارنگري، نقد استعمارپرستي، حماسه سرايي، ملي گرايي و وحدت اسلامي. نتيجه گيري: شاعران عصر مشروطه بطور يكسان از شيوه هاي فوق استفاده نكرده اند؛ به برخي بيشتر، و به برخي كمتر پرداخته اند و اين به توان و شرايط موجود در ايران آن روز بازميگردد.