مطالعۀ كيفي رواج انديشۀ فروپاشي فرهنگي در بين نخبگان؛ افسانه يا واقعيت؟

فرهنگ، به‌عنوان يكي از اجزاي اصلي هر نظام اجتماعي، همواره در معرض انواع بازانديشي‌ها بوده است كه يكي از موارد ايده‌سازي، رواج انديشۀ فروپاشي از سوي جريان نخبگاني است. هدف نوشتار حاضر، بررسي چيستي فروپاشي فرهنگي و شناسايي ريشه‌‌هاي طرح آن از سوي جامعۀ نخبگاني است. براي دستيابي به اين هدف، مطالعۀ كيفي از نوع تحليل محتواي استقرايي با مشاركت 12 نفر از نخبگان دانشگاهي و افراد داراي تخصص و تأليف دربارۀ موضوع پژوهش حاضر، انجام شد. به‌منظور تجزيه‌و‌تحليل داده‌ها نيز از تحليل مضمون و كدگذاري با نرم‌‌افزار Atlas.ti8 استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه استفاده از ايدۀ فروپاشي فرهنگي، سبب به‌هم‌ريختگي مفهومي در بين جريان نخبگاني شده است؛ درحالي‌كه فرهنگ از بين نمي‌‌رود، بلكه ممكن است دچار دگرديسي و تغيير شود. ريشه طرح ايدۀ مذكور به اشكال مختلف تغييرات فرهنگي در سطح جامعه، وقوع فريبكاري تحليلي در بين جريان نخبگاني، نقش اثرگذار مراكز آموزشي و بدنۀ قدرت و رسانه‌‌ها در صورت‌بندي اين مفهوم مربوط مي‌شود و ماهيت طرح ايدۀ فروپاشي، در مورد نظام سياسي موضوعيت داشته و سنخيتي با امر فرهنگي ندارد.