محاسبه استرس مالي محلي در استان‌هاي ايران با استفاده از روش تاپسيس (با تأكيد بر برنامه‌هاي سوم و چهارم توسعه)

به دليل شوك هاي اقتصادي و عدم تعادل در بودجه هاي ساختاري، وضعيتي به وجود مي آيد كه تداوم آن در يك فضاي نااطميناني منجر به ايجاد پديده استرس در دولت ها مي شود. استرس مالي به عنوان يك وضعيت بي ثبات در تأمين مالي دولت هاي محلي مي تواند به عدم توانايي اين دولت ها در تأمين تعهدات مالي كوتاه و بلندمدت و وابستگي بيش از حد به دولت مركزي دامن بزند. لذا بسته به اينكه اثرات استرس به صورت مثبت و منفي در يك كشور ظاهر شود به اقدامات و پاسخ هاي دولت هاي مركزي و محلي برمي گردد. اين ضرورت احساس مي شود كه سياست گذاران در دولت هاي مركزي و محلي به علامت هاي دقيق و به موقع از استرس مالي براي واكنش به اثرات اين نوع استرس ها نياز دارند. در اين مطالعه تلاش شده است با محاسبه شاخص استرس مالي محلي از متغيرهاي ساختار مالي و بودجه اي هر استان و با استفاده از روش تاپسيس اقدام به شفاف سازي وضعيت مالي در 31 استان ايران طي دوره زماني 1396-1384 شود. نتايج به گونه اي است كه استان هاي مرزنشين داراي بالاترين استرس در ميان استان هاي ديگر هستند و استان هايي كه در مركز يا در مجاور پايتخت قرار دارند داراي استرس كمتري هستند. اين نتايج دال بر تمركزگرايي بالايي است كه در استان هاي ايران قرار دارد و مانع از استقلال مالي دولت هاي محلي شده است تا بتوانند خود كنترل كننده و تنظيم كننده درآمدها و هزينه هايش باشند و در اين صورت فشار و استرس مالي كمتري را متحمل مي شوند.